Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard

Jak się wydaje, zasadniczym problemem ostatnich lat jest umacnianie się mody na weekendowe eksperymentowanie z narkotykami, głównie w trakcie zabaw i spotkań równieśniczych. Według danych CBS dominującą grupę przestępstw narkotykowych w 2004 roku stanowiło używanie (posiadanie, udzielanie itd.) marihuany (60,4%), a następnie amfetaminy (22,6%), innych narkotyków (4,7%), ecstasy (4%), substancji psychotropowych lub odurzających (3,7%), heroiny (2,3%), polskiej heroiny (1,9%), kokainy (0,3%) i LSD (0,1%)432. Według analiz policyjnych na uwagę zasługują poszerzanie się odbiorców amfetaminy oraz dominująca rola marihuany. Te dwa narkotyki stanowią ponad 80% wszystkich zażywanych środków. Zauważenia wymaga jednak, że w opracowaniach policji brak jest odniesień do innych środków popularnych na rynku narkotykowym - halucynogennych substancji chemicznych, barbituranów i benzodiazepin oraz grzybków halucynogennych. Problem uzależnienia od narkotyków jest także widoczny przez pryzmat odbywania kar przez sprawców różnych przestępstw. W polskich więzieniach terapia skazanych uzależnionych od narkotyków jest prowadzona w 12 oddziałach dysponujących 407 miejscami. Od roku 2001 (utworzenie oddziałów) liczba osób poddanych terapii wzrosła niemal dwukrotnie (z 625 w 2001 roku do 11 157 w roku 2004)433. Jak wskazują przedstawiciele służby więziennej, problemem jest nie tylko leczenie narkomanów, lecz także rosnący przemyt narkotyków do zakładów karnych. Współczesnym problemem wychowawczym, a może szerzej społecznym w obszarze narkomanii w Polsce nie są już „kompo-ciarze", stanowią oni bowiem niezbyt liczną grupę. Największy problem stanowią młodzi ludzie traktujący narkotyki jako nie- 432 Źródło: Centralne Biuro Śledcze Komendy Głównej Policji, Warszawa 2005, kwiecień. 433 Źródło: Centralny Zarząd Służby Więziennictwa, Warszawa 2005. 230 Zeszyt nr l Narkomania - charakter i skala problemu odłączną część weekendowego wypoczynku lub konieczne „wsparcie" w zawodowej pracy. Według danych zaprezentowanych we wrześniu 2004 roku przez sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Barbarę Labudę nowym obszarem zagrożeń są studenci, wśród których ponad 40% deklaruje, iż ma za sobą eksperyment narkotykowy434. Wskazane powyżej zachowania na skutek pogłębiania się uzależnienia mogą prowadzić w ich życiu do poważnych problemów zdrowotnych i społeczno-zawodowych. W badaniach, prowadzonych przez autora w 4 dużych firmach w Warszawie, niemal 17% pracowników w wieku do 30 lat zadeklarowało, że przynajmniej raz w ciągu ostatniego miesiąca zażywało narkotyk, a ponad 5%, że robi to częściej niż raz w tygodniu. Na podkreślenie zasługuje także fakt, iż osoby o wyższym wykształceniu sięgają po narkotyki równie często jak respondenci z wykształceniem średnim i zawodowym. Pozwala to na postawienie tezy, że wyższe wykształcenie nie jest czynnikiem wpływającym na ograniczenie narkotykowych eksperymentów. Co istotne, osoby o wyższym statusie finansowym oraz wyższej pozycji w hierarchii zawodowej mają również częsty kontakt z narkotykami. W pierwszym kwartale 2004 roku w firmach objętych badaniami niemal 7% kadry kierowniczej miało przynajmniej jeden raz kontakt z narkotykiem. W grupie tej dominuje marihuana, amfetamina i kokaina, a narkotyki są używane przede wszystkim w trakcie spotkań towarzyskich, przygotowania ważnych projektów, szkoleń oraz weekendów. Należy podkreślić, że w badaniach, prowadzonych w środowisku wojskowym, niemal 8% dowódców plutonów i kompanii wskazało, że przynajmniej raz zażyło jeden ze środków psychoaktywnych. W tym miejscu nie sposób nie wskazać na rozwój przestępczości narkotykowej z uwzględnieniem kategorii czynów przestępczych. Z jednej strony ukazują one kierunki zmian, z drugiej zaś strony rzeczywiste zagrożenia. I tak na 54 536 przestępstw w 2004 roku najwyższą dynamikę wykazały przestępstwa z art. 42 przedmiotowej ustawy, tj. przemyt narkotyków i przygotowanie do przemytu. Odnotowano ich 795, podczas gdy w roku 2003 - 354. Pełne zestawienie prezentuje poniższa tabela435. 434 Za: Serwis Informacyjny PAP, 23.09.2004. 435 j^a podstawie danych Ministerstwa Sprawiedliwości i Komendy Głównej Policji, Warszawa 2005, kwiecień. Człowiek i zagrożenia 231 Mariusz Jędrzejko, Roman Biskupski Tab. 4. Dynamika wybranych przestępstw narkotykowych w latach 2003-2004 Kwalifikacja prawna 2003 2004 Dynamika Art. 40. Nielegalny wyrób 297 350 118% Art. 42. Przemyt środków odurzających, przygotowanie do przemytu 345 795 224% Art. 45. Nielegalne udzielanie lub nakłanianie do zażywania 8548 10517 123% Art. 48