Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
A n d e r s a , p o t e m w K a z a c h s t a n i e j a k o d u s z p a s t e r z r o d z i n w o j s k o w y c h . Z S R R o p u [c i B j a k o k a p e l a n I V D y w i z j i I A r m i i W P . P o p o w r o c i e d o K r a j u , a | d o [m i e r c i , b y B d u s z p a s t e r z e m w Z a k Ba d z i e O c i e m n i a By c h w L a s k a c h . 3 1 W y j a z d d o A r m i i g e n . A n d e r s a U d e r z e n i e H i t l e r a n a Z S R R w c z e r w c u 1 9 4 1 r o k u z m i e n i Bo s y t u a c j P o l a k ó w . N a j w a |n i e j s z y m w y n i k i e m t y c h z m i a n b y Ba u m o w a S i k o r s k i - M a j s k i ( z 3 0 l i p c a 1 9 4 1 3. ) , n a m o c y k t ó r e j R a d a N a j w y |s z a Z S R R u c h w a l i Ba a m n e s t i " u w i z i o n y m P o l a k o m . W i a d o m o [ o t y m z a c z Ba d o c i e r a d o z e s Ba Dc ó w p o d k o n i e c s i e r p n i a 1 9 4 1 r o k u . D r o g i w s z y s t k i c h z a c z By p r o w a d z i t e r a z n a p o Bu d n i e , g d z i e p o w s t a By p i e r w s z e o d d z i a By W o j s k a P o l s k i e g o . P o d |a By t a m c a Be r o d z i n y , k t ó r y m u d a Bo s i p r z e |y . I l e p o c h Bo n Bo t o n a s t p n y c h i s t n i e D l u d z k i c h ? I l e r o d z i n z o s t a Bo r o z Bc z o n y c h p o d z i [ d z i e D? D o n a j b l i |s z e j s t a c j i k o l e j o w e j m i e l i [m y p o n a d 1 6 0 k m . D o t a r l i [m y d o t e j s t a c j i , w y n a j m u j c r ó |n e [r o d k i l o k o m o c j i , a p r z e w a |n i e w o By , k t ó r e c i g n By c o [ w r o d z a j u f u r m a n k i n a d w ó c h ( a r b a ) l u b c z t e r e c h k o Ba c h . U z b i e r a l i [m y j e s z c z e t r o c h p i e n i d z y , w y k u p i l i [m y t o w a r o w y w a g o n i w y r u s z y l i [m y w d r o g d o A r m i i g e n . W Ba d y s Ba w a A n d e r s a . N i e b y Bo t o Ba t w e , g d y | w Ba d z e r o b i By n a k a |d y m k r o k u t r u d n o [c i . M |c z y zn i z d o l n i d o w o j s k a m i e l i s p r a w n i e c o u Ba t w i o n , b o t w i e r d z i l i z g o d n i e z p r a w d , |e j a d d o w o j s k a , a b y b i N i e m c ó w , a l e k o b i e t y z d z i e m i p r a w i e n i e m i a By s z a n s . T y l k o p r z e k u p s t w e m i s p r y t e m m o |n a b y Bo w y r w a s i z m i e j s c , d o k d n a s p o c z t k o w o z a w i e zl i . W k r ó t c e u t w o r z y B s i c a By t r a n s p o r t j e d n a k o w o m y [l c y c h P o l a k ó w . A l e k r |y l i [m y t a m i z p o w r o t e m p o p o Bu d n i o w e j c z [c i Z w i z k u R a d z i e c k i e g o , a d o t w o r z c e j s i A r m i i P o l s k i e j n a s n i e d o w i e z i o n o . K r |y By w [r ó d n a s p o g Bo s k i , |e t a k i e b y Bo p o l e c e n i e s a m e g o S t a l i n a , a b y n i e d o p u s z c z a j u | w i c e j k o b i e t i d z i e c i d o t w o r z c e j s i A r m i i P o l s k i e j . P o p o n a d m i e s i c z n e j t u Ba c z c e p r z e z {a n g i z - T o b e , A j a g u z , L e p s y , U s z - T o b e , A Bm a - A t , D |a m b u B, T a s z k i e n t , S a m a r k a n d c o f n i t o n a s d o C z u i k a z a n o n a m o p u [c i w a g o n n a s t a c j i C z u . B y Bo t o p o w i a t o w e m i a s t e c z k o p o Bo |o n e n a d r z e k C z u w D |a m b u l s k i e j 3 2 o b Ba s t i . A l e t u n a m n i e p o z w o l o n o s i o s i e d l i , t y l k o t e l i e |k " , d o k t ó r e j b y B z a p r z |o n y w i e l b Bd , z a w i e z i o n o n a s d o k o Bc h o z u E m b e k s z i , o d l e g Be g o o p o n a d 4 0 k m o d C z u . W E m b e k s z i i C z u W E m b e k s z i z a m i e s z k a l i [m y w z i e m i a n k a c h " - j a m a c h w y k o p a n y c h w z i e m i i p r z y k r y t y c h t r z c i n p o k r y t g l i n , z m a By m j e d n y m o k i e n k i e m . P o d Bo g ( k l e p i s k o ) , a b y s i z b y t n i o n i e k u r z y Bo , s m a r o w a l i [m y r o z c i e Dc z o n y m i w e w o d z i e k r o w i m i e k s k r e m e n t a m i . T u d o r o s By c h z m u s z a n o d o p r a c y o d [w i t u d o p ó zn e j n o c y z a j e d y n e 5 0 0 g r c h l e b a . N i e p r a c u j c y i d z i e c i o t r z y m y w a l i 3 0 0 g r c h l e b a . J e s z c z e s By s z k r z y k K a z a s z k i - b r y - g a d z i s t k i , c o d z i e n n i e , i w n i e d z i e l e , i [w i t a : E j , m a r |a , d a w a j n a r a b o t u " 2 5 )