Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard

Zapoznanie i wypracowanie umiejtno[ci korzystania z ró|nych powszechnie u|ywanych pomocy technicznych kompensujcych brak wzroku. 7. Przygotowanie do korzystania z ró|nych urzdzeD i instytucji socjalnych i kulturalnych. 8. Przygotowanie do aktywnego udziaBu w |yciu spoBecznym [rodowiska ludzi niewidomych i widzcych. 9. Rozbudzenie i rozwijanie zainteresowaD |yciem kulturalnym, o[wiatowym, spoBecznym, gospodarczym i politycznym. 10. Wprowadzenie w problematyk niewidomych  zapoznanie z sytuacj i osigniciami niewidomych w Polsce i na [wiecie. 11. Zorientowanie si w mo|liwo[ciach zawodowych nie- ,;;^0 widomego, przeprowadzenie odpowiedniego szkolenia zawodo- ^v wego oraz zatrudnienie w odpowiednich warunkach. 12. Przygotowanie [rodowiska (rodzina, wioska, miasteczko, zakBad pracy), do którego ma by skierowany niewidomy po zakoDczeniu rehabilitacji (43). Problematyka rehabilitacyjna niewidomych jest wic bardzo obszerna i zBo|ona. Mo|emy w niej wyodrbni pewne elementy, a mianowicie: elementy fizyczne (somatyczne), psychiczne, spoBeczne i zawodowe. W zwizku z tym, w zale|no[ci od elementów, jakie s realizowane, mówi si o rehabilitacji leczniczej, psychicznej, spoBecznej i zawodowej. Integraln 21 cz[ rehabilitacji stanowi tak|e przygotowanie [rodowiska do wspóBpracy i wspóB|ycia z niewidomym. Z uwagi na to, |e rehabilitacja niewidomych jest procesem stosunkowo dBugotrwaBym i wymagajcym pewnej kolejno[ci w realizacji poszczególnych jej elementów  powinna ona zasadniczo rozpoczyna si od tzw. rehabilitacji podstawowej, w której szczególny nacisk kBadzie si na elementy fizyczne, psychiczne i spoBeczne. Natomiast z elementów zawodowych uwzgldnia si jedynie preorientacj zawodow oraz ogólne przygotowanie do pracy. W zasadzie ka|dy niewidomy powinien przej[ rehabilitacj podstawow, zanim podejmie prac zawodow. Wynika to z konieczno[ci usunicia lub zBagodzenia ró|norodnych, czasami zBo|onych skutków [lepoty, które wkraczaj nie tylko w |ycie zawodowe, lecz przede wszystkim w |ycie osobiste, rodzinne i spoBeczne niewidomego. Po okresie rehabilitacji podstawowej  niewidomy mo|e przystpi do szkolenia zawodowego ju| w konkretnym zawodzie czy na konkretnym stanowisku pracy (o ile potrzebnych umiejtno[ci w tym zakresie nie opanowaB ju| w okresie rehabilitacji podstawowej) oraz podj prac. Jest to okres wBa[ciwej rehabilitacji zawodowej. Nie oznacza to, |e w tym okresie inne elementy rehabilitacji maj by zupeBnie pominite. W trakcie rehabilitacji zawodowej powinna by kontynuowana rehabilitacja podstawowa w takim stopniu, w jakim poszczególni niewidomi tego potrzebuj. JAK {YLI NIEWIDOMI DAWNIEJ? W poszczególnych okresach historycznych pogldy na niewidomych nie tylko rzutowaBy na postaw widzcych wobec nich, lecz równie| na ich pozycj spoBeczn i warunki |yciowe