Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard

ontologi jestestwa i egzystencji. Jestestwo uchodzi za byt, o który trzeba si troska, n, :ST-;^^i.^- 1.1 I ! i i , i M. i  % 'TTt 1 i I !..... 111111111 RozdziaB II. Po[wiadczenie w jestestwie 369 przy czym troskanie si ma sens  urzeczywistnienia warto[ci" lub wypeBniania norm. Dopiero wtedy bdziemy mogli zasadnie powoBa si na sfer tego, co powszednie do[wiadczenie sumienia uznaje za wyBczn instancj stanowic o interpretacji tego sumienia, gdy rozwa|ymy najpierw, czy w ogóle sumienie mo|e si wtedy wBa[ciwie udostpni. Tym samym traci tak|e moc dalszy zarzut, |e interpretacja egzystencjalna nie dostrzega, i| zew sumienia odnosi si zawsze do okre[lonego  urzeczywistnionego" lub po|danego uczynku. Ponownie nie mo|na zaprzeczy, |e czsto do[wiadcza si takiej tendencji zewu. Pozostaje tylko pytanie, czy to do[wiadczenie zewu pozwala, by si on w peBni  ogBosiB". Rozsdkowa wykBadnia mo|e uwa|a, |e trzyma si  faktów", a zarazem wskutek swego rozsdkowego charakteru zaw|a zasig otwierania zewem. Tak jak  czyste" sumienie nie odda si w sBu|b  faryzeizmowi", tak funkcji  nieczystego" sumienia nie mo|na zredukowa do wskazywania zaistniaBych lub odsuwania mo|liwych przewin. To tak, jak gdyby jestestwo byBo  gospodarstwem", którego nale|no[ci wystarczy po prostu regularnie spBaca, aby mo|na byBo postawi Siebie  obok" tego cigu prze|y jako bezstronnego obserwatora. Skoro za[ odniesienie do faktycznie  obecnej" winy lub faktycznie po|danego nagannego uczynku nie jest dla zewu pierwotne i skoro w zwizku z tym sumienie  ganice" i  ostrzegajce" nie wyra|a pierwotnych funkcji zewu, to tym samym traci podstaw pierwsza ze wspomnianych wy|ej wtpliwo[ci, jakoby interpretacja egzystencjalna zapoznawaBa  z istoty" krytyczne dziaBanie sumienia. Tak|e ta my[l wypBywa z trafnego w pewnych granicach widzenia fenomenu. Rzeczywi[cie bowiem w tre[ci zewu nie mo|na ukaza niczego, co by gBos  pozytywnie" polecaB i nakazywaB. Jak jednak|e rozumie ten brak pozytywno[ci w dokonaniach sumienia? Czy wynika z niej  negatywny" charakter sumienia?  Pozytywna" tre[ wezwania gubi si z racji oczekiwania 370 DziaB drugi