Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Dla niewydolności żylnej, zwłaszcza żył głębokich kończyn dolnych i miednicy mniejszej, charakterystyczne są obrzęki, początkowo miękkie i plastyczne, zmniejszające się po wysokim ułożeniu kończyny lub stosowaniu elastycznego ucisku. Po miesiącach i latach trwania zastoju żylnego w wyniku odkładania się złogów hemosyderyny skóra przyjmuje brunatne zabarwienie, często jest pergaminowocienka, sucha, łuszcząca się, towarzyszy temu włóknienie tkanki podskórnej. Owrzodzenia żylne lokalizują się najczęściej w okolicy kostki przyśrodkowej lub bocznej oraz do wysokości 1/3 dolnej podudzi, zwłaszcza , od strony przyśrodkowej. Żylakowato zmienione żyły powierzchowne są łatwo dostępne do oglądania. Pacjenta z żylakowatością powinno się badać nie tylko w pozycji leżącej, lepsze wypełnienie zmienionych żył uzyskamy badając pacjenta stojącego. W przypadku zapalenia żył powierzchownych widoczne są guzkowate lub powrózkowate bolesne, zaczerwienione zgrubienia wzdłuż zmienionych żył. Zakrzepica żył głębokich manifestuje się powiększeniem obwodu kończyny, jej obrzękiem, wzmożonym uciepleniem, może wystąpić zasinienie, także zblednięcie. Niewydolność limfatyczną charakteryzuje twardy, sprężysty obrzęk, skóra jest blada lub bladoszara, szorstka, sucha. Zaburzenia naczynioruchowe przebiegają ze zmianami zabarwienia skóry, zależnymi od skurczu lub rozkurczu naczyń: - napadowe błednięcie z następowym zasinieniem palców występuje w choro- r bie i zespole Raynauda, - zasinienie w samoistnej sinicy kończyny (acrocyanosis), - sinoczerwone, nieregularne zabarwienie w siności siatkowatej, 13 - napadowe, bolesne zaczerwienienie skóry rąk i stóp w bolesnym rumieniu kończyn (erythromelalgia). Obmacywaniem oceniamy ucieplenie skóry, najlepiej czynić to grzbietem dłoni. Skóra w obszarach niedokrwionych jest wyraźnie chłodniejsza. Zapaleniu żył powierzchownych towarzyszy wyraźnie wzmożone ucieplenie skóry. Palpacja tętnic jest kluczowym elementem badania angiologicznego. W połączeniu z wywiadem decyduje o dalszym postępowaniu z danym pacjentem, a zwłaszcza o powzięciu decyzji o potrzebie diagnostyki inwazyjnej i leczenia angiochirurgicznego. Badanie tętna kciukiem jest zawodne!, używamy do badania opuszek pozostałych palców. Rutynowo badamy tętno na tętnicach szyjnych wspólnych bocznie od tchawicy i krtani, przyśrodkowo od mięśnia sutkowo mostkowo-obojczykowego, na tętnicach ramieniowych przyśrodkowo od mięśni dwugłowych ramienia, na dłoniowych powierzchniach przedramion - od strony palca V. Aortę brzuszną można wymacać u osób szczupłych i o słabym napięciu mięśni powłok brzusznych. Szeroki (pow. 6-8 cm), tętniący, podłużny opór w śródbrzuszu moźe odpowiadać tętniakowi aorty brzusznej. W pachwinach obmacujemy tętno tętnic udowych, w dołach podkolanowych (koniecznie oburącz) tętno tętnic podkolanowych. Stałą tętnicą podudzia jest tętnica piszczelowa tylna, którą obmacujemy za kostką przyśrodkową. Na grzbiecie stopy lub w I przestrzeni międzykostnej śródstopia poszukujemy tętna tętnicy grzbietowej stopy. Brak tętna tej tętnicy nie musi świadczyć o patologii, ponieważ 7-12% zdrowych osób tej tętnicy nie posiada lub jest ona hypoplastyczna. Osłuchiwanie tętnic jest przydatne do stwierdzenia zwężenia miażdżycowego lub spowodowanego uciskiem na tętnicę. Szmery zwężenia tętnic są zawsze skurczowe, zazwyczaj niskie w tonacji, "szorstkie". Osłuchujemy tętnice szyjne wzdłuż ich przebiegu, tętnice podobojczykowe w dołach nadobojczykowych, aortę brzuszną w nad- i śródbrzuszu, tętnice biodrowe w dołach biodrowych, tętnice udowe wspólne w pachwinach, tętnice udowe powierzchowne wzdłuż ich przebiegu na przednioprzyśrodkowej i przyśrodkowej powierzchni ud. Próby czynnościowe Rozpoznanie niedokrwienia tętniczego kończyn dolnych ułatwia prosta próba pracy w warunkach niedokrwiennych, tzw. próba Rotschowa. Polecamy pacjentowi unieść nogi do góry i przez 30 sek. w rytmie 1/sek. wykonywać ruchy zginania i prostowania stóp. W tym czasie obserwujemy zabarwienie skóry podeszwowej powierzchni stóp. W kończynach zdrowych nie powinno wystąpić zblednięcie skóry, skóra kończyn niedokrwionych wyraźnie blednie