Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
: W. Szk³owskij, LG 1961.8.4; L. Lewickij, NM 1961.7; V. Erlich, SR 1970.3; R. Gul, w: tego¿ Odwukoñ, NY 1973; M. Friedberg, SR 1977. 2; N. Bielinkowa, V. Dunham, MERSL 2(1978) i Czast' Rieczi 1981/82. 2-3, s. 166-174; N. Bielinkowa-Jab³okowa, Wr. i My 1987.95. BIE£OW Wasilij Iwanowicz, 23.10.1932 Ti-monicha (obw. wo³ogodzki), prozaik. Po ukoñczeniu szko³y wiejskiej pracowa³ jako robotnik rolny i œlusarz. W 1952-55 odbywa³ s³u¿bê wojskow¹, w 1956 wst¹pi³ do partii, a tak¿e debiutowa³ krótkimi opowiadaniami i wierszami w prowincjonalnej prasie. W 1959-64 studiowa³ w I£. Od 1964 mieszka³ w Wo³ogdzie, ale czêsto odwiedza³ rodzinn¹ wieœ. Pierwszym utworem B., który zwróci³ uwagê krytyki, by³o opowiadanie BIE£OW Wasilij Iwanowicz 64 Dieriewnia Bierdiajka (Wieœ Bierdiajka), opublikowane w 1961 w miesiêczniku "Nasz Sowriemiennik". Od 1968 jego opowiadania, nawi¹zuj¹ce do starych rosyjskich tradycji, ukazuj¹ siê te¿ w innych czasopismach. W 1981 otrzyma³ nagrodê pañstwow¹ ZSRR za utwory prozatorskie "z ostatnich lat". Od 1980 nale¿a³ do zarz¹du ZP RFSRR, od 1981 do zarz¹du ZP ZSRR, od 1990 by³ sekretarzem zarz¹du ZP RFSRR. • Sw¹ twórczoœæ literack¹ poœwiêci³ g³ównie ¿yciu rosyjskiego ch³opa. Przedstawia go jako niepowtarzaln¹ osobowoœæ, ukazuj¹c cierpienia i chwile szczêœcia, oddaj¹c w pe³ni gorycz jego losu. W postaci Iwana Afryka-nowicza, g³ównego bohatera opowieœci Pri-wycznoje dieto 1966 (Ludzka rzecz, 1971), ukaza³ ch³opa typowego dla ca³ej rosyjskiej ** prozy wiejskiej, który ciê¿kie ko³chozowe ¿ycie przyjmuje jako zrz¹dzenie losu i z trudem wi¹¿e koniec z koñcem. "Jest to zatem opowieœæ o losie cz³owieka, ukazanego w konfrontacji z najwa¿niejszymi egzystencjalnymi wartoœciami, a nie relacja o "ofie-rze" b¹dŸ "œrubce", dzia³aj¹cej w ramach skostnia³ego systemu" (Lipelis). W Ptotnic-kich rasskazach 1968 (Opowieœci cieœli) B. przedstawia historiê pewnej nie koñcz¹cej siê i ca³kowicie niepotrzebnej waœni miêdzy dwoma s¹siadami. G³ówn¹ postaci¹ jest tutaj Konstantin Zorin, który pojawia siê równie¿ w niektórych póŸniejszych opowiadaniach B., ukazuj¹cych ostre zderzenie postaw ¿yciowych mieszkañców miasta i wsi. W utworze Wospitanije po doktora Spoku 1978 (Wychowanie metod¹ doktora Spocka, 1983) ukazuje rozterki dziecka, którego dzieciñstwo up³ywa obok rodziców uczuciowo sobie obcych. Powieœæ Kanuny 1972-76 (Przeddzieñ, 1980), bêd¹ca "kronik¹ lat dwudziestych", przedstawia ¿ycie pewnej pó³nocnej rosyjskiej wsi, bêd¹cej ¿ywym, dobrze dzia³aj¹cym organizmem do momentu naruszaj¹cej ow¹ harmoniê kolektywizacji. W kolejnym tomie swej kroniki, wydanym w okresie "" pieriestrojki pt. God wielikogo pierie³oma 1989 (Rok wielkiego prze³omu), B. doprowadza opis wydarzeñ do roku 1929/30. Jego ksi¹¿ka £ad. Oczerki o narod-noj estetikie 1979-81 (£ad. Szkice o estetyce ludowej) zawiera krótkie encyklopedyczne informacje, naœwietlaj¹ce wszystkie sfery tradycyjnego ch³opskiego ¿ycia: pory roku, zajêcia, roœliny, obyczaje. Pisarz boleje nad utracon¹ harmoni¹ ch³opskiego bytu, œciœle zwi¹zanego ze œwiatem przyrody. W sztuce Nad swiet³oj wodo] 1973 (Nad czyst¹ wod¹), która przez kilka lat z powodzeniem by³a wystawiana w teatrach, B. ostro potêpia w³adzê sowieck¹ za zniszczenie starych wiosek, czego konsekwencj¹ by³y niepowetowane straty gospodarcze i ludzkie tragedie. W powieœci Wsio wpieriedi 1986 (Wszystko jeszcze przed nami), siêgaj¹c po œrodki publicystyczne, pisarz zarzuca miastu ubóstwo ¿ycia duchowego. W powieœci historycznej Palacz 1992 (Oprawca) nawi¹zuje do czasów panowania Aleksandra III. Utwory B. odznaczaj¹ siê du¿¹ powag¹, œwiadcz¹ o œcis³ej wiêzi autora z wsi¹ i przepojone s¹ zdroworozs¹dkow¹ ch³opsk¹ psychologi¹. W dialogach i narracji pierwszoosobowej pisarz oddaje ornamentykê mowy prostego ludu z typowymi dla niej wyrazami i zwrotami, nie spotykanymi w jêzyku literackim. Tego typu potok œwiadomoœci postaci w sposób naturalny odzwierciedla obraz ich myœli. Wysoka ocena dorobku literackiego B. (J. Dorosz: "Jest to dobra literatura rosyjska") opiera siê na g³êbi zawartych w jego utworach myœli, na jego wiêzi z tradycj¹ przy sta³ym zaanga¿owaniu w problematykê wspó³czesnoœci. BRP91, HRL, Ka91, Ki, KLE, LES, MERSL, RSPP7, Wy82. Dz.: Dieriewnia Bierdiajka, Nasz Sowr. 1961.3; Dieriewienka moja lesnaja, 1961; Znojnoje /eto, 1963; Riecznyje iz³uki, 1964; Priwycznoje dieto, Sie-wier 1966.1; Tisza da Grisza, 1966; Za triemia wo-³okami, 1968; Plotnickije rasskazy, 1968; Sielskije powiesti, 1971; Chohny, 1973; Ce³ujutsia ¿on..., 1975; Kanuny, 1976, t. 3: NM 1987.8, ksiêga 2: God wielikogo pierie³oma, NM 1989.3, 1991.3-4; Gudiat prowoda, 1978; Wospitanije po doktora Spoku, 1978; £ad. Oczerki o narodnoj estetikie, Nasz Sowr. 1979.10 i 12, 1980.3, 1981.1 i 5-7, 65 BIE£Y Andriej wyd. oddz. 1982; Rajonnyje sceny, Moskwa 1980.8; Tripjesy, 1983 (zawiera: Nad swiet³oj wo-doj. Po 206-j, Biessmiertnyj Koszczej); Wsio wpie-riedi, 1987; KniaŸ Aleksandr Niewskij, Sowr. Dram. 1988.1; Buchtiny wo³ogodskije zawiralnyje w szesti tiemach, 1988; Palacz, 1992. Izbr. pro-izw. w 3-chtt., 1983-84. Lit.: I. Borisowa, NM 1964.6; J. Dorosz, tam¿e 1966.8; A. Marczenko, Wopr. Lit. 1969.4; S. Za-lygin. Lit. i Sowr. 1972.11; J. Surowców, LO 1973. 2; A. Pistunowa, LR 1973.24.8; W. So³owjow, LO 1975.10; I. Lipelis, MERSL, 2(1978); W. Obotu-row, Nasz Sowr. 1979.10; G. Hosking, w: tego¿ Beyond Socialist Realism, London 1980; P. Wy-chodcew, Ruœ. Lit. 1982.1; A. Owczarienko, Wopr. Lit. 1983.8; J. Sielezniow, 1983; A. Petrik, NM 1984.8; L. Wangler, Munchen 1985; D. Ur-now, A. Malgin, Wopr. Lit