Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
'gruby metalowy prêt': Drzwi podparte sztang¹. 2. w sporcie 'drugi metalowy dr¹g, na który nak³ada siê ¿elazne pierœcienie o ró¿nej wadze; tak¿e: ca³y przyrz¹d atletyczny z³o¿ony z owego dr¹ga i na³o¿onych nañ pierœcieni': Sztang¹ ma zwykle wagê lOkg. Nie zdo³a³ podrzuciæ sztangi. 3. pot. 'karton papierosów zawieraj¹cy 10 paczek': Celnicy wydobywali ze schowka w wagonie kolejne sztangi przemycanych papierosów. SZTANGIELKA albo SZTANGIETKA 'przyrz¹d atletyczny z³o¿ony z krótkiego metalowego gryfu i na³o¿onych nañ ¿elaznych pierœcieni, podnoszony w jednej 722 SZTOLNIA SZYIZM albo SZYITYZM rêce': W obu rêkach trzyma³ sztangietki i na przemian podnosi³ je nad g³owê. SZTANGISTA inaczej: CIʯAROWIEC 'sportowiec uprawiaj¹cy podnoszenie ciê¿arów' niem. Stange SZTOLNIA 'podziemny korytarz w kopalni, poziomy lub lekko pochy³y, maj¹cy bezpoœrednie wyjœcie na powierzchniê ziemi, np. w zboczu wzniesienia': Sztolnie wykonuje siê w celu badania z³o¿a, eksploatacji go lub odwodnienia. niem. Stollen SZTON zob. ¯ETON SZTORM 'silny porywisty wiatr nad morzem, wywo³uj¹cy wysok¹ falê': W prognozie pogody zapowiedzieli sztorm na Ba³tyku. Wyp³ynêli pomimo szalej¹cego sztormu. O sztormie mówi siê zwykle wówczas, gdy prêdkoœæ wiatru przekracza 8 stopni w skali Beauforta. SZTORMOWY 'zwi¹zany ze sztormem, przypominaj¹cy sztorm': Sztormowe uderzenia wiatru. Sztormowa pogoda. SZTORMIAK 'nieprzemakalny strój z kapturem': Marynarze za³o¿yli sztormiaki. niem. Sturm 'burza' SZTOS l. 'uderzenie kuli bilardowej kijem': Udany sztos. 2. 'œród. 'ostre, szybkie dzia³anie; tak¿e: stosunek p³ciowy, zw³aszcza z prostytutk¹' niem. Stoss od stossen 'pchn¹æ' SZTRUKS 'rodzaj welwetu, tkanina bawe³niana podobna do aksamitu w drobne pr¹¿ki': Kurtka ze sztruksu. Spódnica ze sztruksu. SZTRUKSY 'spodnie ze sztruksu': Wszyscy nosili wtedy czarne sztruksy. SZTRUKSOWY 'wykonany ze sztruksu': Sztruksowe spodnie. niem. Struck SZTUKATERIA 'dekoracja rzeŸbiarska œcian, sklepieñ lub sufitów, wykonana w gipsie lub stiuku na zaprawie murarskiej': Œciany pa³acyku zdobione by³y sztukateri¹. Konserwatorzy z mozo³em odtwarzali zniszczone sztukaterie w kaplicy. SZTUKATOR 'osoba zajmuj¹ca siê wykonywaniem sztukaterii': Historyk analizowa³ listy pracuj¹cych na polskich dworach magnackich szesnastowiecznych w³oskich artystów i sztukatorów. SZTUKATORSKI 'zwi¹zany ze sztukatorem lub jego sztuk¹': Zaprawa sztukatorska. Sztukatorskie dekoracje. SZTUKATORSTWO 'zajêcie sztukatora' wl. stuccatura SZTYCH l. 'ostre zakoñczenie bia³ej broni, np. szabli lub szpady': Przy³o¿y³ mu sztych do gard³a. 2. 'pchniêcie bia³¹ broni¹, maj¹ce na celu przebicie przeciwnika': Chcesz mnie, jako czapla soko³a, sztychem nadziaæ [...], aleja ciê owym wiatraczkiem za¿yjê, który w £ubniach jeszcze wykoncypowa³em. (Sienkiewicz) 3. 'rycina odbita z p³yty metalowej, na której wyryto obraz; dawniej tak¿e: ka¿da ilustracja ksi¹¿kowa': Mia³ piêkn¹ kolekcjê sztychów. 4. 'ostre narzêdzie do wykopywania korzeni i sadzenia drzewek' 5. 'wbicie szpadla w ziemiê na ca³¹ d³ugoœæ ostrza': Rów g³êboki na trzy sztychy. niem. Stich SZTYFT l. 'ma³y cienki gwóŸdŸ z niewielk¹ g³ówk¹ lub bez g³ówki; tak¿e: cienki prêcik z metalu; tak¿e: ma³y drewniany æwiek' 2. 'kosmetyczna lub lecznicza substancja, uformowana w cienki, twardy wa³eczek, którym smaruje siê, wysuwaj¹c go z obudowy': Nowy dezodorant - teraz tak¿e w sztyfcie i w kulce. Sztyft do nosa. Sztyft korekcyjny do makija¿u. niem. Stift SZWADRON 'oddzia³ kawalerii, pod wzglêdem organizacyjnym równorzêdny z kompani¹ piechoty (100-200 ¿o³nierzy)': Do najs³ynniejszych w historii polskiej szar¿y nale¿y atak szwadronu szwole¿erów, dowodzonego przez Jana Kozietulskiego, który w 1808 r. prze³ama³ hiszpañsk¹ obronê w w¹wozie Somosierra i otworzy³ Napoleonowi drogê na Madryt. niem. Schwadron z wl. squadrone, dos³ownie 'wielki czworok¹t' SZYBER l. 'zasuwa w przewodzie kominowym, s³u¿¹ca do regulowania wielkoœci ci¹gu': Matka przysunê³a szy-ber i ogieñ przygas³. 2. 'w¹ska, d³uga ³opata, s³u¿¹ca do wsuwania pieczywa do pieca': Powoli wsuwa³ szybrem bochny chleba. SZYBERDACH 'odsuwany otwór w dachu samochodu': Szyberdach to jeden z elementów luksusowego wyposa¿enia samochodu, pozwalaj¹cego na wietrzenie wnêtrza nie przez okna, ale z góry - czystszym powietrzem. niem. Schieber od: schieben 'suwaæ' SZYCHTA 'czas pracy górnika w jednym dniu (w jednej dobie); tak¿e: górnicy jednej zmiany': Dzienna, nocna szychta. Ranna szychta wyjecha³a z kopalni. od niem. Schicht 'warstwa (czegoœ), zmiana (robocza)' SZYFON 'cienka i delikatna, zwykle przezroczysta lub pó³przeŸroczysta, tkanina z jedwabiu lub z bawe³ny': Szyfon jest u¿ywany do wyrobu bielizny, a tak¿e na szale, woalki i welony. SZYFONOWY 'wykonany z szyfonu': Szyfonowa szarfa. Zarys jej piêknej twarzy by³ widoczny zza szyfonowej woalki. fr. chiffon od: chiffe 'licha, cienka materia' SZYIZM albo SZYITYZM 'mniejszy z dwu g³ównych nurtów w islamie, obecnie wystêpuj¹cy m.in. w Iranie': 723 SZYKANA ŒWITA Szyizm wykszta³ci³ siê w walkach o w³adzê nad œwiatem islamu, któr¹ prowadzi³ w VII w. kalif Ali, pochodz¹cy z plemienia Mahometa, z Muawij¹, namiestnikiem Syrii