Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard

To znamienne, że rzadko spotykany zwrot sciendum est quo d występuje również w biografii Vita Cadoci w kościele Llancarfan, w której czytamy, że około 530 roku król Arthmael podarował św. Cadocowi teren zwany Cadoxton-juxta-Neath. Arthmael, Glywys, Nertat i Fili żyli w tym samym czasie w VI wieku. Św. Glywys Cernyw był synem Gwynlywa Filwra ("Wojownika"), króla Gwynllywgu (Wentlooge). Św. Nertat była córką Brychana Brycheinioga, króla Brycheiniogu (Brecknock), a biskup Fili był synem św. Cenydda i wnukiem św. Gildasa. Imiona Glywysa i Nertat wymienione są także na kolumnie w kształcie krzyża, która stała w polu w pobliżu ruin kaplicy św. Rocha na terenie Merthyr Mawr House. Oto treść inskrypcji: Conbelan postawił ten krzyż za swą duszę i za dusze świętych Glywysa, Nertat, jego brata i ojca moimi, Sciloca, rękami. Nie ulega wątpliwości, że twórcą krzyża jest Sciloc. Około 15 kilometrów od tego miejsca, w kościele św. Illtyda w Llantwit Major, znajduje się drugi kamień, na którym uwieczniono imię Arthmaela. Obelisk, zwany Kolumną Samsona, o prostokątnym kształcie, opatrzony jest łacińską inskrypcją tej treści: IN NOM / INĘ DI SU / MMI INCI / PIT CRU / X SALYATO / RIS QUA / E PREPA / RAUIT / SAMSO / NI APA / TI PRO / AMIMA / SUA & P / RO ANI / MA IV / THAHE / LO REX & ART/MALI / TECANI Ukośne kreski oznaczaj ą końce linii tej niezwykłej inskrypcji, której treść po przetłumaczeniu brzmi: W imieniu Najwyższego Boga rozpoczęty został krzyż Zbawiciela, który Samson Przeor przygotował za swą duszę i za dusze Króla luthahela i Artmala dziekana. Historycy datują ten obelisk na IX wiek na podstawie faktu, że istniał król Gwentu imieniem Ithael, który według kronik Annales Camriae i Brut Twysogion zginął w 848 roku. Styl liternictwa wskazuje, że inskrypcja pochodzi z IX wieku, Historia zaklęta w kamieniu 121 należy jednak podkreślić, iż przeor Samson był krewnym Arthmaela (Artura) i żył współcześnie z nim. W VI wieku istniał bretoński władca Judwal, także spokrewniony z Samsonem, przeorem Dol. Imię to podawane jest też czasem jako Ithael. Jeśli obelisk został wyrzeźbiony w IX wieku, to znaczy, że wszyscy wymienieni na nim sławni ludzie żyjący trzysta lat wcześniej byli nadal otoczeni czcią. Najważniejsze jednak jest to, że kamień można uważać za obelisk Arthmaela, to znaczy samego króla Artura. W rozdziale szesnastym przyjrzymy się jeszcze raz Kolumnie Samsona i odkryjemy prawdziwy sens niezwykłej inskrypcji. Rozdział 10 Wrogowie Brytów Brytania pozostawała częścią cesarstwa rzymskiego do 410 roku, kiedy Rzym dostał się w ręce Wizygotów i stało się jasne, że legiony wycofane w 407 roku już nigdy nie powrócą. Cesarz Honoriusz oficjalnie zrzekł się prowincji w liście, w którym bez ogródek informował Brytów, że odtąd będą musieli bronić się sami. Decyzją tą cesarz zakończył czterystuletnie panowanie Rzymian w Brytanii i zostawił wyspę na łasce Irlandczyków, Piktów, Szkotów, Anglów, Saksonów i Jutów. Początkowo Brytowie za swych głównych wrogów uważali Piktów i Szkotów. Nie przewidzieli, że największe niebezpieczeństwo grozi im od strony anglosaskich najeźdźców, którzy najpierw napadali tylko na nadbrzeżne wsie i miasta w poszukiwaniu łupów, ale potem zaczęli się osiedlać na wyspie i zagarniać coraz większe obszary kraju. Najeźdźcy pochodzili z trzech różnych narodów germańskich: Jutów, Saksonów i Anglów. Jutowie pierwotnie zamieszkiwali na Półwyspie Jutlandzkim, ale przenieśli się na południe do ujścia Renu i stamtąd urządzali łupieżcze wypady do Brytanii. Saksoni pochodzili z obszaru na północ od rzeki Elby, czyli obecnego Holsztynu, i z terenów między Elbą i Elmsem, gdzie leży Hanower. Anglowie zaś zajmowali terytorium pomiędzy Jutlandią i Holsztynem, znanym dzisiaj jako Szlezwig. Mieszkali także na sąsiednich wyspach należących obecnie do Danii. W galijskiej kronice czytamy: "Brytowie zostali zmiażdżeni przez Saksonów", a trzydzieści dwa lata później "Brytowie napadani raz po raz z różnych stron dostali się pod panowanie Saksonów". To ostatnie zdanie najwyraźniej dotyczy południowo-wschodniej części Brytanii, gdzie Saksoni osiedlili się po "Zdradzie Długich Noży", kiedy to Yortigern pod groźbą mieczy został zmuszony do zrzeczenia się terytorium na rzecz Saksonów w zamian za odzyskanie wolności