Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Na śniadanie dzieciom przygotowuje się ponadto pieczywo z masłem, wędliną, serem lub jajem, różnymi pastami do kanapek oraz dodatkami z warzyw lub owoców. Pieczywo powinno być urozmaicone asortymentowo (pszenne, razowe, pytlowe), podobnie jak i dodatki w postaci produktów białkowych oraz warzywno-owocowych. II śniadanie: powinno tylko łagodzić uczucie głodu, lecz nie zaspokajać go całkowicie. W związku z tym podajemy dzieciom np. tylko małą kromkę pieczywa z dodatkiem produktów białkowych lub warzywno-owocowych oraz do picia soki, koktajle mleczno-owocowe w niewielkiej ilości (ok. l/2 szklanki). Obiad: w skład posiłku obiadowego wchodzi zupa, drugie danie, i deser. Zupy przygotowuje się na wywarach jarskich (warzywa) lub rzadziej na wywarach mięsnych (rosoły). Składnik główny — pomidory, ogórki, inne warzywa — nadają zupie charakterystyczny smak. Dla dzieci urozmaica się zupy podprawą z masła, śmietany, mleka, niektóre białą zasmażką. Drugie danie obiadowe składać się powinno z produktu białkowego (mięso, ryby, ser, jaja, drób), produktu objętościowego^ 102 (ziemniaki, kasze, kluski) oraz dodatków warzywnych — surówki, jarzyny na gorąco. Ulubionym deserem dzieci jest kompot lub porcja świeżych owoców. Podwieczorek: jest w zasadzie posiłkiem słodkim. Na ten posiłek można podawać dzieciom ciasta, koktajle, kisiele, musy, galaretki, które mogą być podane z mlekiem, a także owoce świeże lub przetwory owocowe z herbatnikiem lub ciastem. Kolacja: powinna być posiłkiem gotowanym. W skład kolacji powinny wchodzić produkty, które podane w dziennej racji pokarmowej, nie zostały wykorzystane w poprzednich posiłkach w ciągu dnia. Na kolację najlepiej podawać gotowane sezonowe warzywa z produktem białkowym, pieczywo i napoje z dodatkiem mleka. Można również na kolację podawać zupę mleczną, jeżeli dziecko nie otrzymało jej na pierwsze śniadanie. W żywieniu młodszych dzieci duże znaczenie odgrywa urozmaicenie posiłków. Smak potraw, zapach, wygląd, konsystencja, a także barwa zestawów posiłków wpływa bardzo istotnie na proces trawienia. Produkty i potrawy należy zestawiać tak, by nie dominował w nich jeden smak. Należy zwrócić uwagę na to, aby posiłki były barwne, bowiem wielobarwne posiłki zwiększają zainteresowanie dziecka jedzeniem i pobudzają łaknienie. Tabela 9 Ilości produktów, które dzieci w wieku l—3 lat powinny otrzymać w ciągu dnia Produkty Ilość w g Orientacyjne wielkości porcji niektórych produktów Produkty zbożowe: l bułka + l cienka kromka chleba pieczywo mieszane 100 pytlowego + l cienka kromka chle ba razowego mąka, makarony 15 l łyżka makaronu albo 2 płaskie ły żeczki mąki kasze 20 4 płaskie łyżeczki kaszy manny albo gryczanej, jęczmiennej lub ryżu Mleko i jego przetwory: mleko 500—600 ok. IVi szklanki twaróg 40 plaster sera-krajanki o szer. ok. 3 cm ser podpuszczkowy 3 cienki plaster sera żółtego lub l ły żeczka sera żółtego tartego •faja 50 l sztuka 103 cd. tab. 9 Produkty Ilość w g Orientacyjne wielkości porcji niektórych produktów Mięso i jego przetwory: mięso 35 plaster mięsa' o grubości 1,3 cm wędliny 15 plaster kiełbasy szynkowej o grubo ści 0,2 cm abo szynki lub polędwicy Masio 15 3 płaskie łyżeczki Śmietana 15 niepełna łyżka Tiuszcze inne 3 Vi łyżeczki oleju sojowego lub słone cznikowego albo arachidowego Ziemniaki 150 l średniej wielkości + l mały Warzywa i owoce bogate w witami nę C: warzywa kapustne 40 (kapusta włoska, biała, czerwona, kwaszona, brukselka, kalafior) pomidory 140 l mały + l średni albo l duży owoce z witaminą C 50 3—4 duże truskawki albo V^ szklan ki malin, porzeczek lub jagód Warzywa karotenowe 150 3 średnie marchwie albo 2 czubate (fasolka szparagowa, dynia, szpi łyżki zielonego groszku nak, sałata zielona, marchew, zielo ny groszek Warzywa i owoce inne'. warzywa 110 2 buraki małe albo l duży + 5 (kalarepa, kabaczki, pory, selery, rzodkiewek pietruszka, ogórki, buraki, rzod kiewki) owoce 200 l duże jabłko lub gruszka albo 10 sztuk śliwek lub 30 sztuk dużych winogron albo 2 średnie brzoskwinie lub 34 sztuki wiśni lub czereśni, l duża pomarańcza lub 6 średnich moreli owoce suszone 2 Strączkowe suche 0 Cukier i jego przetwory: cukier 40 8 płaskich łyżeczek albo 6 łyżeczek + l płaska łyżeczka miodu dżem 15 2 płaskie łyżeczki ' Najlepiej odpowiednio przyrządzonej wołowiny, cielęciny, części piersiowej drobiu. W żywieniu dzieci nie wolno stosować jako przyprawy octu i ostrych przypraw. Stosuje się przyprawy naturalne: zieloną pietruszkę, zielony koperek, naturalne soki — z cytryny, kwaszonek, z owoców, oraz czosnek, majeranek, chrzan, kminek, cukier i inne. Należy zwrócić uwagę przy planowaniu posiłków na odpowiednią konsystencję i koncentrację potraw. Ma to znaczenie zwłaszcza dla dzieci najmłodszych. Dzieci w wieku l—3 lat powinny otrzymywać pożywienie stosunkowo skoncentrowane. Podawanie dużej ilości mało treściwej zupy, czy rozwodnionego mleka (słaba kawa zbożowa lub herbata z niewielką ilością mleka) daje tylko uczucie pozornego nasycenia. Im dziecko młodsze, tym bardziej skoncentrowane potrawy powinno otrzymywać, a zapotrzebowanie na płyny uzupełniać należy między posiłkami. ^^^^^^^^^^^^^^ Przykłady jadłospisów dla dziecka w wieku l—3 lat O wartości energetycznej ok. 1200—1400 kcal (5024—5862 kJ) i wartości odżywczej: białko ok. 45—50 g, tłuszcz ok. 45—50 g, węglowodany ok. 160—165 g