Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Zawarte porozumienie pracodawca przesyła do wiadomości właściwego inspektora pracy (art. 91 KP). IV. Odrębne akty ustawowe Regulacja praw i obowiązków pracowników i pracodawców jest zawarta, 40 zgodnie z art. 9 § 1 KP, nie tylko w kodeksie, ale też i w innych ustawach. Najważniejsze z nich obejmują takie sprawy, jak: 1) zwolnienia pracowników z przyczyn ich niedotyczących, 2) minimalne wynagrodzenie za pracę, 3) negocjacyjne kształtowanie przyrostu wynagrodzeń, 4) ochrona roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, 5) nadzór nad warunkami pracy, 6) zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, ') promocja zatrudnienia i instytucje rynku pracy, °) zatrudnianie pracowników tymczasowych, 9) rehabilitacja i zatrudnianie osób niepełnosprawnych. Ponadto wiele innych ustaw dotyczy tylko poszczególnych grup pracowników (o czym mowa poniżej) bądź też spraw o mniejszym znaczeniu dla stosunków pracy. Kodeks pracy nie obejmuje też zbiorowego prawa pracy, które regulowa- ne Jest osobnymi ustawami, a w przyszłości - Kodeksem zbiorowego prawa Pracy. Wyjątkiem jest regulacja układów zbiorowych pracy (Dział jedenasty "), treściowo bliższa ustawom o związkach zawodowych, organizacjach praco- Nb. 40 26 Rozdział I. Ogólne wiadomości o prawie pracy dawców i rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Podział materii między kodeksem a innymi ustawami z zakresu prawa pracy nie jest w pełni konsekwetny i, poza względami historycznymi, nie zawsze daje się racjonalnie uzasadnić. Przykładem może być ustawa dotycząca zwolnień pracowników z przyczyn ich niedotyczących, która zmienia wiele przepisów kodeksu w zakresie rozwiązywania stosunków pracy. Złożona a zarazem dynamicznie rozwijająca się problematyka prawa pracy nie dałaby się zmieścić w ramach Kodeksu pracy. Włączenie bowiem do niego wszystkich spraw objętych przedmiotem prawa pracy musiałoby prowadzić do stworzenia aktu prawnego o znacznej objętości, który zatraciłby swój względnie jednolity charakter i przejrzystość. Należy mieć też na uwadze, iż przepisy dotyczące uprawnień pracowników (w szczególności zaliczania stażu pracy czy ochrony trwałości stosunku pracy), a w mniejszym stopniu - także ich obowiązków zawarte są również w wielu różnych aktach prawnych, niewchodzących w zakres prawa pracy i regulujących kwestie często odległe od stosunków pracy. V. Akty wykonawcze 41 Kodeks pracy jest ustawą, która nie może uregulować w sposób wyczerpujący wszystkich kwestii występujących w praktyce życia codziennego w stosunkach między podmiotami prawa pracy. Po pierwsze dlatego, że takie sytuacje wymagają elastycznych uregulowań, a umieszczenie w kodeksie przepisów podlegających ciągłym zmianom kolidowałoby z potrzebą zapewnienia kodeksowi niezbędnej trwałości. Dotyczy to zwłaszcza dziedzin, które powinny być regulowane w sposób dostosowany do szybko postępujących zmian w gospodarce, nauce i technice (dotyczących np. ochrony życia i zdrowia pracowników). Po drugie - sytuacja niektórych grup pracowniczych wymaga specjalnych unormowań (dotyczących np. osób zatrudnionych w nieprodukcyjnych działach pracy, w służbie cywilnej, szkolnictwie i in.). Po trzecie - szczegółowe uregulowanie wielu instytucji prawa pracy w samym kodeksie doprowadziłoby do znacznego powiększenia jego objętości. W związku z powyższym kwestie szczegółowe i nienadąjące się do trwałych uregulowań w kodeksie stanowią materię odrębnych ustaw, do których kodeks odsyła, oraz licznych rozporządzeń wykonawczych wydawanych przez Radę Ministrów bądź poszczególnych ministrów (zwłaszcza przez ministra właściwego do spraw pracy). Według art. 92 Konstytucji, rozporządzenia rządowe muszą mieć umocowanie ustawowe w postaci szczegółowego upoważnienia zawartego w danej Nb. 41 § 4. Źródła prawa pracy 27 ustawie, a ponadto mogą być wydawane tylko w celu wykonania tej ustawy. Upoważnienie powinno - według obecnej Konstytucji - określać nie tylko ,organ właściwy do wydania rozporządzenia", ale także „zakres spraw przekazanych do uregulowania oraz wytyczne dotyczące treści aktu". Na podstawie licznych delegacji zamieszczonych w Kodeksie pracy wydane zostały pod rządami poprzedniej Konstytucji rozporządzenia rządowe, które w wielu przypadkach nie odpowiadają rygorystycznym wymaganiom przewidzianym w obecnej Konstytucji. Podobnie, jak wszelkie inne akty nie zakwestionowane przez Trybunał Konstytucyjny, rozporządzenia te mają moc obowiązującą. Nie stanowią natomiast obecnie źródeł prawa pracy zarządzenia ministra właściwego do spraw pracy (tudzież innych ministrów) oraz uchwały Rady Ministrów. Dotyczy to również zarządzeń i uchwał wydanych przed wejściem w życie obecnej Konstytucji (17.10.1997 r.). Według art. 93 tego aktu zarządzenia i uchwały rządowe „mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty". VI. Pragmatyki służbowe Pojęcie pragmatyk służbowych nie jest rozumiane jednolicie. W najszer- 42 szym znaczeniu obejmuje ono wszelkie akty regulujące stosunki pracy określonych kategorii pracowników w sposób odmienny od przyjętego w Kodeksie pracy. W tym znaczeniu za pragmatykę uznać można ustawę z 23.5.1991 r. o pracy na morskich statkach handlowych (Dz.U. Nr 61, poz. 258 ze zm.) normującą stosunki pracy marynarzy