Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
B y B t o j e d n a k o s t a t n i t r y u m f o r |a f r a n c u s k i e g o w K a n a d z i e . 9 m a j a f l o t a a n g i e l s k a w i o z c a p o s i Bk i p o d p By n Ba p o d Q u e b e c , z m u s z a j c L e v i s a d o w y c o f a n i a s i n a z a c h ó d . 8 w r z e [n i a 1 7 6 0 r o k u p a d B o s t a t n i p u n k t o p o r u - M o n t r e a l . K a n a d a p r z e s z Ba p o d w Ba d a n i e a n g i e l s k i e . A n g i e l s k i p o d b ó j 1 0 7 R e |i m w o j s k o w y ( 1 7 6 0 - 1 7 6 3 ) U p a d e k N o w e j F r a n c j i s t w o r z y B n o w s y t u a c j w A m e r y c e P ó Bn o c n e j . W m i e j s c e d w ó c h w s p ó Bz a w o d n i c z c y c h i m p e r i ó w p o w s t a Bo j e d n o - b r y t y j s k i e . T r w a Bo [ z d o b y c z y a n g i e l s k i c h z a l e |a Ba j e d n a k o d n e g o c j a c j i p o k o j o w y c h t o c z c y c h s i w E u r o p i e . W s a m e j K a n a d z i e z d o b y c i e M o n t r e a l u p r z e z a r m i b r y t y j s k ( 1 7 6 0 ) p o Bo |y Bo k r e s n i e p e w n o [c i , t r w a j c e j o d u p a d k u t w i e r d z y Q u e b e c . Z g o d n i e z w a r u n k a m i k a p i t u l a c j i p o d d a n i k r ó l a f r a n c u s k i e g o m i e l i p r a w o o p u [c i A m e r y k i p o w r ó c i d o F r a n c j i . Z p r a w a t e g o s k o r z y s t a l i p r a w i e w y Bc z n i e l u d z i e p o w i z a n i z e l i t w Ba d z y : w y |s i u r z d n i c y , k i l k u z a m o |n y c h k u p c ó w i t r o c h o s ó b d u c h o w n y c h . N a p e w n o n i e b y B t o e x o d u s . H a b i t a n t s , w o g r o m n e j w i k s z o [c i , p o s t a n o w i l i z o s t a w K a n a d z i e , k t ó r w o d r ó |n i e n i u o d o d l e g Be j i n i e z n a n e j F r a n c j i u w a |a l i z a s w o j o j c z y z n . R a z e m z h a b i t a n t s p o z o s t a Ba w i k s z o [ k u p c ó w , m i e s z c z a n i p r o s t e g o d u c h o w i e Ds t w a . P o d b ó j K a n a d y w y w o Ba B n a p o Bu d n i u w y b u c h r a d o [c i i e n t u z j a z m u . P o n a d s t u l e t n i a w o j n a d o b i e g Ba k o Dc a , a p a p i s t o w s k i w r ó g z o s t a B d e f i n i t y w n i e u s u n i t y z d r o g i d a l s z e j e k s p a n s j i k o n t y n e n t a l n e j . W m i e j s c e a r m i i i n w a z y j n y c h m o g l i t e r a z p o d |y d o K a n a d y k u p c y , f i n a n s i [c i i o s a d n i c y . G Bb o k a n i e n a w i [, j a k a o d d z i e l i Ba A m e r y k a n ó w o d K a n a d y j c z y k ó w n a s k u t e k w o j e n k o l o n i a l n y c h , p r z e j a w i Ba s i w t a k t y c e s p a l o n e j z i e m i , s t o s o w a n e j p r z e z k o l o n i a l n e o d d z i a By a m e r y k a Ds k i e p o d c z a s k a m p a n i i 1 7 5 9 - 1 7 6 0 . J e d e n z k o l o n i a l n y c h r a n g e r s " ( f o r m a c j a o c h o t n i k ó w a m e r y k a Ds k i c h ) p i s a B d o r o d z i n y : S p a l i l i [m y i z n i s z c z y l i [m y p o n a d t y s i c c z t e r y s t a p o r z d n y c h f a r m . P o d c z a s o b l |e n i a [ Q u e b e c u - J . G . ] o p a n o w a l i [m y z n a c z n c z [ k r a j u r o z c i g a j c e g o s i w z d Bu | b r z e g u [ R z e k i Zw i t e g o W a w r z y Dc a - J . G . ] . W y s y Ba l i [m y w i c z b r o j n e p a r t i e , k t ó r e o b r a c a By w s z y s t k o w p e r z y n , t a k |e b y o d b u d o w a z a j Ba p r z y n a j m n i e j z p ó B w i e k u . N a w i e [ o k a p i t u l a c j i M o n t r e a l u w m i a s t a c h a m e r y k a Ds k i c h o d p r a w i o n o n a b o |e Ds t w a d z i k c z y n n e . B o s t o Ds k a g a z e t a o b w i e s z c z a Ba : N a d s z e d B w i e l k i d z i e D! U p a d Ba a m e r y k a Ds k a K a r t a g i n a ! I n n e p i s m o , z F i l a d e l f i i , o p o w i e d z i a Bo s i z a p o l i t y k k n u t a : M i e s z c z a n [ z M o n t r e a l u - J . G . ] u w i z i i d e p o r t o w a d o F r a n c j i ! C h Bo p i n i e c h p r a c u j n a r o Bi , a l e p o z b a w i i c h p r a w p u b l i c z n y c h ! Z a k a z a F r a n c u z o m p o d k a r [m i e r c i h a n d l u i k o n t a k t ó w z I n d i a n a m i ! W F i l a d e l f i i d z i a Ba b i By n a z n a k z w y c i s t w a , p o d o b n i e w N o w y m J o r k u , A l b a n y , B o s t o n i e , H a r t f o r d i w d z i e s i t k a c h i n n y c h m i a s t w s c h o d n i e g o w y b r z e |a . D l a p o l i t y k ó w a m e r y k a Ds k i c h , t a k j a k i d l a s z e r o k o p o j t e j a m e r y k a Ds k i e j o p i n i i p u b l i c z n e j n i e u l e g a Bo w t p l i w o [c i , |e p o d b i t a K a n a d a p o w i n n a z o s t a p r z y Bc z o n a d o k o l o n i i a m e r y k a Ds k i c h . P e w n o [c i t e j j e d n a k n i e m i a By w Ba d z e b r y t y j s k i e . W L o n d y n i e p o w i t a n o z u l g k o n i e c k o s z t o w n e j k a m p a n i i k a n a d y j s k i e j . W i l l i a m P i t t w k a p i t u l a c j i Q u e b e c u w i d z i a B p o t w i e r d z e n i e s Bu s z n o [c i s w e j d o t y c h c z a s o w e j p o l i t y k i b e z k o m p r o m i s o w e j w a l k i z F r a n c j . D o [ s z y b k o j e d n a k a d r e s y d z i k c z y n n e d o k r ó l a J e r z e g o I I I i p r e m i e r a P i t t a u s t p i By m i e j s c a p y t a n i o m o p r z y s z Bo [ p o d b i t e j k r a i n y