Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Blaszki białe lub barwy kości słoniowej, póź- niej lekko żółtawe, gęsto obok siebie ustawio- ne, u starszych egzemplarzy z rdzawobrunat- nymi plamami, przy trzonie zaokrąglone i przyrośnięte. Trzon ze względu na stosun- kowo niewielką wysokość (5-8 cm) i uderzają- cą grubość (do 2.5 cm) robi wrażenie krępego i silnego. Ma lekkie zgrubienie u podstawy, lecz mimo to pozostaje walcowaty. Biała lub ochrowa powierzchnia, z żółtawymi plamami u dołu, z czasem nabiera lekko szarego zabar- wienia. Młode osobniki mają miąższ biały, Wygląd: kapelusz tego gołąbka ma zwykle śre- dnicę 5-9 cm. Przy rozpościeraniu się powsta- je w środku zagłębienie, lecz zwykle widoczny w nim jest mały, płaski garbek. Kolor kapelu- sza zazwyczaj od ochrowego do słomiastożół- tego, czasami bywa miodowobrunatnawy. Od- cienie bledną w kierunku brzegu. Skórka gład- ka i błyszcząca, dająca się zdzierać tylko przy brzegu; tutaj u starszych grzybów widać bruz- dkowanie. Cienkie, przyrośnięte do trzonu bla- szki ustawione regularnie i nie bardzo gęsto, często są ku tyłowi częściowo rozwidlone. Młode blaszki blade, stare białawobrunatne. Trzon wysokości do 4-6 cm, o przekroju 1-2 cm, jaśniejszy od kapelusza (kremowy z do- mieszką żółtawego), początkowo pełny, póź- niej zaczopowany. Bladobiały miąższ zmienia się z biegiem czasu na żółtawy. Jest łamliwy, pachnie słodkawo pelargonią lub musztardą, w smaku bardzo ostry. Wysyp zarodników: bladokremowy. Występowanie: w niektórych latach gołąbek żółciowy występuje masowo. Znajduje się go starsze szarobrunatny. Pachnie owocowo, w smaku raczej dość ostry do gorzkiego. Wysyp zarodników: kremowy. Występowanie: gołąbek brudnożółty jest po- spolitym, szeroko rozpowszechnionym grzy- bem, chętnie rośnie w lasach iglastych i liś- ciastych między szczawikiem zajęczym i w mchu. Brak go na wyraźnie wapiennym podłożu. Owocniki ukazują się od sierpnia do listopada. Możliwość popełnienia pomyłki: podobny do niego jest gołąbek żółciowy (/?. fellea), u któ- rego zabarwienie kapelusza, szczególnie na brzegu, jest znacznie jaśniejsze, skórka daje się zdzierać na mniejszą odległość, a smak ma piekąco ostry. Gołąbek jasnożółty [R. f/a- va) rośnie na glebach torfowych koło brzóz. Zastosowanie: warunkowo jadalny. Można go używać w mieszance z innymi grzybami. Uwagi ogólne: ochroleuca in&ay „ochrowo- żółtobiała". od późnego lata do jesieni, przede wszystkim koło buków i dębów. Możliwość popełnienia pomyłki: z gołąbkiem brudnożółtym, lecz ten nie ma tak ostrego smaku, a miąższ trzonu u starszych osobni- ków zabarwia się na szaro. Zastosowanie: grzyb ma bardzo ostry smak i dlatego nie nadaje się do jedzenia. Uwagi ogólne: cechy rodzaju gołąbek (Rus- sula) opisano przy gatunku wymiotnym (str. 156). Dla zbieraczy grzybów można ustalić zasadę: wszystkie gołąbki o łagodnym smaku są jadalne, wszystkie gorzkawe i o ostrym smaku niejadalne. Miłośników grzybów to nie zadowoli, będą próbować dokładnie określić gatunek. Wymaga to jednak nieco doświad- czenia, cierpliwości, dobrej literatury fachowej i mikroskopu. Wyłącznie makroskopowo moż- na wiele gatunków określić mylnie. Fellea oznacza „gorzka jak żółć". Gołąbek żółciowy Russula fellea fr. 158 Gołąbek śmierdzący Russula foetens fr Wygląd: kapeluszb-A% cm średnicy: należy do większych w tym rodzaju. Miody jest prawie kulisty, o brzegu ostrym, przylegającym do trzonu, często nieco falistym, zatokowatym. U starszych plaski, ze środkiem niekiedy tro- chę wklęsłym, wówczas brzeg staje się grze- bieniasty, haczykowaty, karbowany i sterczą- cy; jasnobrązowy lub w kolorze ochry, znacz- nie ciemniejszy w środku. Cienka skórka daje się ściągać do polowy; w stanie wilgotnym kleista, na sucho gładka i błyszcząca. Blaszki początkowo ściśle ustawione, mniej lub bar- dziej przyrośnięte, pomieszane i często roz- widlone; początkowo blade, później stają się brudnokremowe; uszkodzone - powoli zabar- wiają się na brunatno; często z bursztynowo zabarwionymi łezkami, które po wysychnięciu dają ciemne plamy. Walcowaty lub wybrzuszo- ny trzon wysoki 9 (13) cm i 2-3,5 cm gruby, ma powierzchnię białą, na której, począwszy od podstawy, pojawiają się plamy zabarwione na ochrowo lub mniej więcej brązowo