Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
J . B a r t m i Ds k i e g o , W r o c Ba w 1 9 9 3 , s . 5 4 7 - 5 6 0 ; Z . K u r z o w a , j z y k p o l s k i W i l e Ds z c z y z n y i K r e s ó w p ó Bn o c n o - w s c h o d n i c h X V I - X X w . , W a r s z a w a - K r a k ó w 1 9 9 4 . W p By w y r u s k i e w p o l s k i m j z y k u l i t e r a c k i m 2 3 m a t y k ó w i r y m y p o e t ó w k r e s o w y c h , k t ó r z y , s t o s u j c z a K o c h a n o w s k i m d o k Ba d n y r y m |e Ds k i j a k o j e d e n z k o n s t y t u t y w n y c h k a n o n ó w s y s t e m u s y l a b i c z n e g o , r y m o w a l i - z p e r s p e k t y w y n o r m y j z y k a l i t e r a c k i e g o - a j a s n e z a p o c h y l o n y m ( c o o z n a c z a , |e w i s t o c i e a p o c h y l o n e g o j a k o o d r b n e j o d a j a s n e g o g Bo s k i n i e w y m a w i a l i ) . T o s f a k t y b e z s p o r n e , k t ó r y c h n i k t n i e k w e s t i o n u j e 4 . W d r u g i e j w i e r c i X V I I I w i e k u a p o c h y l o n e w y s z Bo z u |y c i a w p o l s k i m j z y k u l i t e r a c k i m ( z o s t a Bo z a s t p i o n e a j a s n y m , t z n . f o r m y t y p u j a , m a m , m i a B, r a z , p a n i t d . z o s t a By z a s t p i o n e f o r m a m i j a , m a m , m i a B, r a z , p a n i t d . ) 5 . W [r ó d h i s t o r y k ó w j z y k a p o l s k i e g o d o d z i [ n i e m a z g o d y w k w e s t i i p r z y c z y n t e g o z j a w i s k a . W p By w e m p o l s z c z y z n y k r e s o w e j w y j a [n i a B z a n i k a p o c h y l o n e g o w j z y k u l i t e r a c k i m K a z i m i e r z N i t s c h , a j e g o w y j a [n i e n i e w s z e c h s t r o n n i e i p r z e k o n y w a j c o r o z w i n B S t a n i s Ba w U r b a Dc z y k 6 . Z k o n k u r e n c y j n y m p o g l d e m o w p By w i e M a z o w s z a j a k o p r z y c z y n i e z a n i k u a p o c h y l o n e g o w j z y k u l i t e r a c k i m w y s t p i B M i e c z y s Ba w S z y m c z a k 7 . P o g l d t e n j e s t j e d n a k z u p e Bn i e n i e p r a w d o p o d o b n y . J a k d o s k o n a l e w i a d o m o , M a z o w s z e , b i e d n e i z a c o f a n e , b y Bo d z i e l n i c w y [m i e w a n , t a k |e - a m o |e n a w e t p r z e d e w s z y s t k i m - p o d w z g l d e m j z y k o w y m , p r z e z c a B d o b [r e d n i o p o l s k . J e [l i m i m o t o k i l k a m a z o w i e c k i c h w Ba [c i w o [c i j z y k o w y c h r z e c z y w i [c i e u s t a l i Bo s i j a k o n o r m y w j z y k u l i t e r a c k i m , t o j e d y n i e n a s k u t e k p r e s t i |u W a r s z a w y j a k o f a k t y c z n e j s t o l i c y R z e c z y p o s p o l i t e j o d k o Dc a X V I w i e k u . J a k o n o r m y j z y k a l i t e r a c k i e g o u s t a l a By s i z a t e m w Ba [c i w o [c i , k t ó r e z b y t n i o n i e r a z i By ( j a k r a z i Bo n a p r z y k Ba d p o w s z e c h n i e w y [m i e w a n e m a z u r z e n i e ) , a j e d n o c z e [n i e m i a By o p a r c i e w j z y k u W a r s z a w y , a w i c w Ba [c i w o [c i M a z o w s z a b l i |s z e g o ( s t a r s z e g o , n a d w i [l a Ds k i e g o ) . T y m c z a s e m w g w a r a c h t e j c z [c i M a z o w s z a a p o c h y l o n e i s t n i a Bo i d o d z i [ i s t n i e j e . B r a k a p o c h y l o n e g o w g w a r a c h M a z o w s z a d a l s z e g o ( n o w s z e g o , p ó Bn o c n e g o ) i P o d l a s i a ( j a k o 4 I d l a t e g o m o |n a z r e z y g n o w a z p r z y t o c z e n i a l i t e r a t u r y p r z e d m i o t u , g d y | k a |d y z a i n t e r e s o w a n y z n a j d z i e p o t w i e r d z e n i e i u s z c z e g ó Bo w i e n i e p o w y |s z y c h i n f o r m a c j i w j a k i e j k o l w i e k s y n t e z i e z z a k r e s u g r a m a t y k i h i s t o r y c z n e j l u b h i s t o r i i j z y k a p o l s k i e g o . 5 Z o b . J . B a j e r o w a , K s z t a Bt o w a n i e s i s y s t e m u p o l s k i e g o j z y k a l i t e r a c k i e g o w X V I I I x v . , W r o - c Ba w - W a r s z a w a - K r a k ó w 1 9 6 4 . 6 Z o b . K . N i t s c h , W p By w p r o w i n c j i r u s k i c h n a p o l s z c z y z n l i t e r a c k , J z y k P o l s k i " I , 1 9 1 3 , s . 7 9 - 8 3 ; S . U r b a Dc z y k , Z z a g a d n i e D s t a r o p o l s k i c h . 1 . Z a n i k a " p o c h y l o n e g o . 2 . S t a r o p o l s k i e o " i 6 " . 3 . R z e c z o w n i k i n a , , - y j a " ' , , , - i j a " . 4 . a n j o B" , j e n e r a B" i t p . , J z y k P o l s k i " X X X I I , 1 9 5 2 , s . 1 1 9 - 1 2 9 ; i d e m , Z a n i k s a m o g Bo s e k p o c h y l o n y c h w j z y k u p o l s k i m , S p r a w o z d a n i a z P o s i e d z e D K o m i s j i P o l s k i e j A k a d e m i i N a u k " , O d d z i a B w K r a k o w i e 1 9 6 3 , s . 9 9 - 1 0 1 ; i d e m , P r z y c z y n y z a n i k u s a m o g Bo s e k p o c h y l o n y c h w j z y k u p o l s k i m , P r a c e F i l o l o g i c z n e " X V I I I , c z . 3 , 1 9 6 4 , s . 1 1 1 - 1 2 2 . 7 Z o b . M . S z y m c z a k , U d z i a B M a z o w s z a w k s z t a Bt o w a n i u p o l s k i e g o j z y k a l i t e r a c k i e g o , [ w : ] Z p o l s k i c h s t u d i ó w s l a w i s t y c z n y c h , S e r i a 4 . J z y k o z n a w s t w o , W a r s z a w a 1 9 7 2 , s . 3 3 3 - 3 3 8 . 2 4 B O G D A N W A L C Z A K t e r e n ó w p i e r w o t n i e n i e p o l s k i c h , g Bó w n i e b a Bt y c k i c h ( j a w i e s k i c h ) ) , a w y [m i e w a n a m o w a t y c h o b s z a r ó w |a d n m i a r n i e m o g Ba w p By n n a k s z t a Bt j z y k a l i t e r a c k i e g o . P o g l d o z a n i k u a p o c h y l o n e g o p o d w p By w e m M a z o w s z a n a l e |y w i c o d r z u c i