Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Jako kamień ozdobny może być traktowany jedynie wtedy, gdy występuje łącznie z waryscytem. Tetragonalny; Tw. 2-2,5; G. 3,3 g/cm3; szmaragdowozielony; połysk perłowy; R. jabłkowozielona Tetragonalny; Tw. 2-2,5; G. 3,2 g/cm3; żółtozielony, siarkowożółty, złocistożółty; połysk intensywnie szklisty, często na niektórych powierzchniach perłowy; R. żółta Torbernit i autunit zaliczane są do grupy mik uranowych. Znajdowane były w Rudawach już od dawna przez saskich i czeskich górników, którzy nazywali je "zieloną miką". Pierwszy naukowy opis tych minerałów zawdzięczamy Ignacemu Hornowi (1742-1791), profesorowi Uniwersytetu Praskiego, oraz Abrahamowi Gottlobowi Wernerowi (1749-1817), mineralogowi i geologowi z Akademii Górniczej we Freibergu. Torbernit i autunit tworzą zazwyczaj cienkie, tabliczkowate kryształy o dobrze wykształconych zarysach i doskonałej, "mikowej" łupliwości. Znacznie częściej występują jednak w postaci łuskowatych skupień na ścianach szczelin skalnych. Są to minerały strefy utleniania złóż uranowych. Najważniejsze wystąpienia: Kornwalia w Wielkiej Brytanii, Johanngeorgenstadt (Saksonia, Niemcy) , JachymoY (Czechy), Brancheville w stanie Connecticut (USA), Shinkholobwe (Zair), Watson-ville (Australia). Miki uranowe mają duże znaczenie jako źródło surowców uranowych. Autunit zawiera 60% U3O8, natomiast torbernit od 55 do 60%. 165 Rozdział 8 KRZEMIANY Jest to największa i najbardziej rozpowszechniona grupa, obejmująca blisko 40% wszystkich znanych minerałów. W niektórych krzemianach część atomów krzemu zastępuje glin, tworząc tak zwane glino-krzemiany (np. skalenie, kaolinity). Szczegółowa systematyka krzemianów jest dość skomplikowana i opiera się na pokrewieństwie krystalochemicznym struktury wewnętrznej poszczególnych minerałów. Niektóre krzemiany wykazujące podobieństwo budowy chemicznej często tworzą mieszaniny mineralne, które wyodrębniają się w naturalne grupy i charakteryzują się zbliżonymi cechami (granaty, skalenie, pirokseny itd.). Szczególną grupę krzemianów stanowią zeolity - uwodnione glinokrzemiany metali lekkich (Ca, Na, Ba, Sr, K). Różnią się one od wszystkich innych krystalicznych substancji mineralnych tym, że zachowują swoją wewnętrzną strukturę i postać krystaliczną nawet po utracie wody. [ze względu na pokrewieństwo krystalochemiczne do krzemianów przestrzennych zaliczane są również minerały grupy kwarcu (SiO2), które zostaly omówione przez autora razem z tlenkami w rozdziale 4]. Krzemiany występują w przyrodzie w bardzo zróżnicowanych warunkach. Powstają zarówno jako minerały pierwotne, jak i wtórne, wchodząc w skład najrozmaitszych skał magmowych, metamorficznych i osadowych. Rombowy; Tw. 6,5-7; G. przeciętnie 3,5 g/cm3; zwykle żółtozielony, oliwkowozielony; połysk szklisty; R. biała Oliwin jako kamień ozdobny był wysoko ceniony już w starożytności. Pierwsze jego złoża znaleziono na maleńkiej wysepce, którą Rzymianie nazwali Topazos. Stąd wywodzi się pierwotna nazwa tego pięknego zielonego kamienia -topazus, występująca w wielu łacińskich źródłach. Na tej podstawie sądzono później mylnie, że rzymski topazus był kamieniem znanym obecnie jako topaz. Odkryte wcześniej złoża uległy z czasem zapomnieniu i w związku z tym przypuszczano, że ów rzymski topazus pochodził z Indii lub z innych krajów Orientu. 167 Dopiero później złoża tego kamienia odkryte zostały w Europie. Wspominany już Anselmus Boetius de Boot (1552-1612) opisuje jego wydobycie na zboczach wzgórza Kozakov w Czechach. Minerał ów nazwano chryzolitem, co oznacza złoty kamień (z greckiego chryzois - złoty, litos - kamień). Rejon Kozakova pozostawał jedynym znanym miejscem występowania tego kamienia szlachetnego aż do 1900 r., kiedy to odkryto jego złoża na wyspie Zebirget (angielska nazwa: St. John), położonej w pobliżu egipskiego brzegu Morza Czerwonego. Okazało się, że jest to właśnie owa zapomniana wyspa Topazos. Te bogate złoża zyskały wkrótce wielką sławę i obecnie są najważniejszym rejonem występowania chryzolitów. Egipskie oliwiny charakteryzują się wyjątkową czystością, a co ważniejsze, także pokaźnymi rozmiarami. Oliwin występuje najczęściej w postaci ziarnistej i tworzy zazwyczaj gniazdowe skupienia [nazywane niekiedy bombami oliwinowymi]. Pojedyncze, luźne ziarna oliwinu przypominają maleńkie okruchy zielonego szkła. Kryształy, przeważnie o pokroju słupkowym, są raczej rzadkie. Pod wpływem utleniania barwa oliwinów zmienia się na żółtą lub czerwonawą. W większych ilościach występuje przede wszystkim w ubogich w krzemionkę skałach wulkanicznych, głównie w bazaltach [tzw. bazalty oli winowe]