Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Odt�d na p�nocy decydowa�a wola Przemy�la II. Po �mierci Siemomys�a M�ciw�j II, nie czuj�c si� ju� zagro�ony ze strony ksi���t kujawskich, postanowi� rozwie�� si� z ksi�n� Eufrozyn�. Rozw�d kosztowa� go kasztelani� wyszogrodzk�. 12 maja 1288 r. Przemys� II 28 Ibidem, s. 69-70, nr XXXV. Zdaniem wydawcy dokument jest podejrzany. Jego autentyczno�� udowodni� Z. Mazur, Studia nad kancelari� ksi�cia Leszka Czarnego, s. 128, 29 E. Janota, Monografia opactwa cysters�w w Mogile, s. 31, nr XXXVIII. 30 Zobacz rozdz. XI. 31 O. Balzer, Genealogia Piast�w, s. 336; B. �liwi�ski, Pogranicze kujawsko-pomorskie..,, s. 180. 464 ROZDZIA� XIV zamieni� si� dobrami z biskupem pozna�skim Janem, daj�c mu pi�� wsi w Wielkopolsce, sam za� obj�� w posiadanie opole skrzy�skie w Sandomierskim. Nast�pnie ksi��� Wielkopolski zamieni� si� z ksi�ciem Gda�ska, daj�c mu to opole, sam natomiast wzi�� kasztelani� wyszogrodzk�. M�ciw�j za� odda� opole skrzyriskie Eufrozynie. 13 maja 1288 r. w Wyszogrodzie odby� si� zjazd po�wi�cony regulacjom maj�tkowym w zwi�zku z rozwodem M�ciwoja i Eufrozyny. Na zje�dzie ksi��� Gda�ska zamieni� si� z klasztorem Cysters�w w Byszewie i za Z�� Wie� na Pomorzu otrzyma� Czo�pin pod Brze�ciem Kujawskim. Czo�pin tak�e sta� si� posiad�o�ci� Eufrozyny. Nast�pna zamiana zosta�a dokonana ju� w Rzepce, gdzie 14 maja uczestnicy zjazdu wyszogrodzkiego spotkali si� z Przemys�em II i arcybiskupem Jakubem �wink�. W Rzepce metropolita w zamian za Gardno pod S�upskiem odda� M�ciwojowi Ujm� Ma�� na Kujawach. Tak�e i ta posiad�o�� przypad�a Eufrozynie32. Z pewno�ci� ksi�na osobi�cie wybra�a posiad�o�ci, kt�re pragn�a posiada� po rozwodzie. O ile wyb�r Ujmy Ma�ej czy Czo�pina, po�o�onych w dzielnicy syn�w Eufrozyny nie dziwi, o tyle zdumiewa fakt wyboru opola skrzyriskiego w ksi�stwie sandomierskim. W niespe�na trzydzie�ci lat po buncie Leszka Czarnego przeciw ojcu, spowodowanym mi�dzy innymi ma��e�stwem ksi�cia Kazimierza z Eufrozyn�, ksi�na zapragn�a mie� dobra w pa�stwie swojego pasierba. Aby ca�a skomplikowana operacja zamiany d�br sta�a si� legalna, Leszek Czarny musia� wyrazi� zgod� na przej�cie opola skrzyriskiego z r�k biskup�w pozna�skich w posiadanie Eufrozyny. W tej zapewne sprawie w lipcu 1288 r. Przemys� II uda� si� do Krakowa33. Po odej�ciu Tatar�w Leszka Czarnego musia�y przede wszystkim niepokoi� poczynania Henryka Prawego. Odk�d w�adca Wroc�awia pogodzi� si� z biskupem Tomaszem II, sta� si� jeszcze gro�niejszy. Wewn�trzny pok�j w ksi�stwie wroc�awskim zosta� przypiecz�towany 11 stycznia 1288 r. fundacj� kolegiaty �wi�tego Krzy�a na wyspie tumskiej we Wroc�awiu. W dokumencie fundacyjnym Henryk Prawy stwierdzi�, �e kolegiata stanowi wotum za zbawienie jego stryja arcybiskupa W�adys�awa, kr�la Przemy�la Ottokara II i Boles�awa Wstydliwego. Pobo�ne wspomnienie o dawnym ksi�ciu Krakowa, wraz z p�niejsz� pro�l�sk� postaw� kasztelana Su�ka z Nied�wiedzia, sta�y si� kamieniem w�gielnym s�ynnej koncepcji Aleksandra Semkowicza i Oswalda Balzera, zak�adaj�cej powstanie u schy�ku 1287 r. pierwszej koalicji piastowskich ksi���t jednoczycieli. Mieli j� utworzy� Le- 32 O. Balzer, Genealogia Piast�w, s. 302; B. �liwi�ski, Pogranicze kujawsko-pomorskie..., s. 175. 33 Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. II, s. 9-10, nr 626. Dopusty bo�e 465 szek Czarny, Henryk Prawy, Przemys� II i Henryk g�ogowski34. Teoria Sem-kowicza i Balzera zosta�a obalona przez ksi�dza W�adys�awa Karasiewicza. Pierwszej koalicji ksi���t zjednoczycieli nie by�o, poniewa� Leszek Czarny i Przemys� II byli wrogami Henryka Prawego. Nie mogli wi�c w 1287 r. zawrze� zjednoczeniowego aliansu35. Fundacja kolegiaty �wi�tego Krzy�a by�a dla Henryka Prawego nast�pnym etapem godzenia si� z dotychczasowymi wrogami: biskupem wroc�awskim Tomaszem II, jego kapitu�� oraz arcybiskupem Jakubem �wink�, obecnym we Wroc�awiu podczas uroczysto�ci. Wzmianka o Wstydliwym �wiadczy, �e ksi��� Wroc�awia powa�nie my�la� o obj�ciu w�adzy w Ma�o-polsce36. Nie jest to jednak dow�d na istnienie jakiego� uk�adu z Leszkiem Czarnym. W styczniu 1288 r. we Wroc�awiu nikt zapewne nie wiedzia�, co si� dzieje z w�adc� Ma�opolski ogarni�tej po�og� najazdu tatarskiego
