Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
W trakcie owego �niadania ojciec by� jaki� roztargniony, tote� pozostawi�y�my go w�asnym my�lom; jest jednym z najpoufalszych konfident�w monarchy. Popad�am w ca�kowite zapomnienie, ale przypomni sobie o mnie, kiedy mu b�d� nieodzowna � wiem o tym. Ojciec jest czaruj�cym m�czyzn� mimo swoich pi��dziesi�ciu lat: ma figur� m�odzie�ca i pi�kn� postaw�, jest blondynem, a w zachowaniu jego i ruchach pe�no nieopisanego wdzi�ku; oblicze jego jest wymowne, a jednocze�nie zamkni�te, jak u dyplomaty; nos cienki i d�ugi, oko br�zowe. Co za �liczna para! Ile� obieg�o mnie szczeg�lnych my�li, kiedym sobie jasno uprzytomni�a, �e tych dwoje ludzi, r�wnych szlachetnym urodzeniem, bogactwem i wyj�tkowymi zaletami, nie ��czy �adne po�ycie, a nosz� tylko to samo nazwisko, zachowuj�c pozory wi�zi ma��e�skiej jedynie dla �wiata. Bawi� u nich wczoraj kwiat dworu i dyplomacji. Za kilka dni id� na bal do ksi�nej de Maufrigneuse i b�d� przedstawiona temu �wiatu, kt�ry tak bardzo chcia�am pozna�. Co rano b�dzie przychodzi� metr ta�ca: musz� wyuczy� si� ta�czy� w miesi�c, gdy� inaczej nie ma mowy o balach. Przed obiadem wesz�a matka, �eby porozumie� si� ze mn� w sprawie ochmistrzyni. Zatrzyma�am miss Griffith, przyj�t� z por�ki ambasadora angielskiego. Owa miss jest c�rk� pastora: odebra�a jak najstaranniejsze wychowanie, gdy� jej matka by�a szlachciank�; ma trzydzie�ci sze�� lat i nauczy mnie po angielsku. Moja panna Griffith jest do�� pi�kn� na to, �eby by� w pretensjach; jest uboga, ale dumna, pochodzi ze Szkocji, b�dzie moj� przyzwoitk�, a sypialni� urz�dzi jej si� w pokoju R�y. R�a b�dzie podlega� pannie Griffith. Spostrzeg�am od razu, �e owin� sobie ko�o palca moj� ochmistrzyni�. Znamy si� wprawdzie tylko sze�� dni, lecz ona poj�a wybornie, �e tylko ja mog� zainteresowa� si� jej losem; a ja, lubo ona jest niewzruszona niby pos�g, poj�am, �e w ka�dym wypadku p�jdzie mi na r�k�. Wydaje mi si� stworzeniem poczciwym, aczkolwiek skrytym. Nie mog�am z niej wydoby�, jaka mi�dzy ni� a moj� matk� zapad�a umowa. Inna wiadomo�� o niewielkim, jak mi si� zdaje, znaczeniu! Dzi� rano ojciec odrzuci� proponowan� mu tek� ministra. St�d jego wczorajsza zaduma. Powiada, �e woli stanowisko ambasadora od przykro�ci zwi�zanych z publicznymi dysputami. U�miecha mu si� Hiszpania. Dowiedzia�am si� o tych nowinach przy �niadaniu, gdy� jedyny to moment w ci�gu ca�ego dnia, kiedy moi rodzice i brat gaw�dz� swobodniej. S�u�ba zjawia si� wtedy tylko na dzwonek. Potem m�j brat jest nieobecny do wieczora, tak samo jak ojciec. Matka ubiera si�, a widywa� j� mo�na tylko od drugiej do czwartej: o czwartej wyrusza na godzinn� przechadzk�; przyjmuje mi�dzy sz�st� a si�dm�, je�li nie wybiera si� na proszony obiad; reszt� dnia oddaje rozrywkom, jad�c na bal albo do teatru, na koncert albo z wizyt�. Kr�tko m�wi�c, �ycie jej jest tak wype�nione, �e nie s�dz�, aby mia�a kwadrans dla siebie. Musi po�wi�ca� znaczn� cz�� swego czasu na porann� toalet�, bowiem przy �niadaniu, do kt�rego siadamy, zanim wybije po�udnie, wygl�da jak b�stwo. Zaczynam rozr�nia� odg�osy dolatuj�ce mnie z jej pokoj�w: najsampierw bierze k�piel, prawie zimn�, potem wypija fili�ank� zimnej kawy ze �mietank�, a na koniec si� ubiera; nie budz� jej nigdy przed dziewi�t�, z wyj�tkiem nadzwyczajnych okoliczno�ci; w letnie poranki za�ywa konnej przeja�d�ki. O drugiej przyjmuje m�odzie�ca, kt�regom jeszcze obejrze� nie zdo�a�a. Oto nasze �ycie rodzinne. Spotykamy si� 102 wszyscy przy �niadaniu i przy obiedzie, cz�sto jednak jadamy z matk� tylko we dwie. Przeczuwam, �e jeszcze cz�ciej b�d� jada� obiady u siebie, jedynie w towarzystwie panny Griffith, jak to czyni�a moja babka. Matka jada cz�sto obiady na mie�cie. Nie dziwi mnie ju� ta ozi�b�o��, jak� okazuje mi rodzina. Moja droga, w Pary�u tak rzadko jeste�my sami z sob�, �e mi�o�� do otaczaj�cych nas ludzi wymaga heroizmu. I jak�e �atwo w tym mie�cie zapomina si� o nieobecnych! A przecie� nie ruszy�am si� jeszcze z domu i nic nie widzia�am; czekam, a� nabior� poloru, a� moje maniery i wygl�d zaczn� harmonizowa� z tym �wiatem, kt�rego �ycie ju� mnie zadziwia, lubo gwar jego z daleka tylko dolatuje moich uszu. Na razie wychodz� jedynie do ogrodu. Za kilka dni zaczn� �piewa� W�osi. Matka ma u nich lo��. Odchodz� od przytomno�ci, tak bym chcia�a us�ysze� w�oski �piew i zobaczy� francusk� oper�. Zaczynam ju� wyzbywa� si� klasztornych przyzwyczaje�, a wci�ga� si� w obyczaje �ycia �wiatowego. Pisz� ten list wieczorem i nie przestan� � a� w momencie, kiedy p�jd� spa�, kt�ry to moment przesun�� si� teraz do dziesi�tej: o tej porze matka wychodzi, je�li nie wybiera si� na spektakl. W Pary�u mamy dwana�cie teatr�w. Jestem okropnym nieukiem, czytam wi�c mas�, ale bez wyboru. Jedna ksi��ka prowadzi mnie do drugiej. Wynajduj� tytu�y na ok�adce czytanego dzie�a; ale �e nie ma nikogo, kto udzieli�by mi wskaz�wek, trafiam na straszliwe nudziarstwa
