X


Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard

Uprzednio nie �mia�a przeciwstawi� si� degraduj�cej j� s�u�ebnej, teraz ju� wie, co czyni�, aby zapewni� sobie autonomi�. Potwierdza to w opowie�ci fakt, �e bohaterka nie �amie danego s�owa, chocia� zosta�o jej niegodnie wydarte. Rozumie, �e nie powinna by�a do tego dopu�ci�, lecz skoro ju� si� tak sta�o, musi s�owa dotrzyma�. Podobnie jednak jak dziecko zwierza sw�j �al zabawce, tak 229 kr�lewna zezwala sobie na powierzenie tajemnicy przedmiotowi. Palenisko kuchenne reprezentuje �wi�to�� domu, jest to wi�c obiekt bardzo sposobny do przyj�cia jej smutnych zwierze�. W wersji ba�ni przekazanej przez braci Grimm palenisko to s�u�y zarazem jako piec chlebowy, co dodatkowo wzmacnia wi���ce si� z nim poczucie bezpiecze�stwa. Najwa�niejszy jednak jest tu fakt, �e szcz�liwe rozwi�zanie nast�puje w opowie�ci w�wczas, gdy bohaterka, nie dozwalaj�c ch�opcu, aby zabra� jej kilka w�os�w wbrew jej woli, dokonuje aktu potwierdzenia swej godno�ci i przeciwstawia si� pr�bie pogwa�cenia w�asnej autonomii cielesnej. Niegodziwa s�u�ebna usi�uje by� kim innym - lub udawa� kogo innego -ni� jest w rzeczywisto�ci; do niczego wi�cej nie jest zdolna. G�siarka nauczy�a si�, i� rzecz� o wiele trudniejsz� jest by� naprawd� sob�, ale �e nie ma innej drogi, je�li si� chce osi�gn�� prawdziw� autonomi� i zmieni� sw�j los. Fantazjowanie, wybawianie, ocalanie si�, pociecha W por�wnaniu z wadami wsp�czesnych opowie�ci ba�niowych tym bardziej wyraziste staj� si� najtrwalsze elementy ba�ni przekazywanych przez tradycj�. Wed�ug Tolkiena ka�da dobra ba�� winna mie� charakter fantastyczny, a jej bohater musi zosta� wybawiony z rozpaczliwego po�o�enia i ocali� si� z jakiego� wielkiego niebezpiecze�stwa; przede wszystkim jednak nieodzowne jest, aby przynosi�a ona pociech�. Tolkien podkre�la te�, �e je�li opowie�� ma by� ba�ni�, musi mie� szcz�liwe zako�czenie. Nast�puje ono jako "nag�y, szcz�liwy �zwrot�. [...] Niezale�nie od tego, jak dalece fantastyczne lub przera�aj�ce s� wydarzenia ba�niowe, �w �zwrot� sprawia, �e s�uchacz - czy to b�dzie dziecko, czy doros�y - zatrzymuje oddech w piersi, czuje, �e serce zaczyna mu bi� mocniej i wpada w uniesienie bliskie �ez".4^ Jest tedy rzecz� zupe�nie zrozumia��, �e gdy pyta� dzieci, jakie ba�nie najbardziej lubi�, okazuje si�, �e nigdy niemal nie s� to opowie�ci wsp�czesne.4^ Miewaj� one smutne zako�czenie, a wi�c bohater nie zostaje wybawiony, a dziecko pozbawione jest pociechy, niezb�dnej - wobec przera�aj�cych wydarze� ba�niowych - aby mog�o z wi�ksz� odwag� stawi� czo�o niespodzianym przeszkodom we w�asnym �yciu. Je�eli ba�� nie ma takiego dodaj�cego otuchy zako�czenia, to po wys�uchaniu opowie�ci dziecko b�dzie s�dzi�o, �e w gruncie rzeczy nie ma �adnej nadziei, i� wydob�dzie si� kiedy� z w�asnych rozpaczliwych sytuacji �yciowych. W ba�niach przekazanych nam przez tradycj� bohater zostaje nagrodzony, a posta� niegodziw� spotyka los, na jaki zas�uguje, co 231 odpowiada g��bokiej potrzebie dziecka, aby sprawiedliwo�ci sta�o si� zado��. W przeciwnym razie dziecko - kt�re cz�sto czuje si� traktowane bardzo �le - nie mia�oby sk�d czerpa� nadziei, �e sprawiedliwo�� kiedy� zwyci�y. Nie mog�oby te� doj�� do przekonania, �e mimo i� samo doznaje niezwykle silnych pokus, aby ulega� swoim impulsom aspo�ecznym, winno post�powa� w spos�b w�a�ciwy. Chesterton pisze, �e dzieci, kt�re ogl�da�y Niebieskiego ptaka Maeterlincka, by�y niezadowolone, "poniewa� sztuka nie ko�czy�a si� �s�dem ostatecznym^ a bohater i bohaterka nie dowiedzieli si�, �e pies by� wiemy, a kot zdradzi�. Dzieci bowiem s� niewinne i kochaj� sprawiedliwo��, gdy tymczasem my w wi�kszo�ci jeste�my �li i dlatego przek�adamy nad ni� przebaczanie".47 Nale�y pow�tpiewa�, czy mniemanie Chestertona o niewinno�ci dzieci jest s�uszne, ale z ca�� pewno�ci� ma on racj�, �e cz�owiek o umy�le dojrza�ym ceni przebaczanie, natomiast dzieci zbija ono z tropu. Co wi�cej, dziecko nie mo�e dozna� pocieszenia, je�li przedtem nie nast�pi akt ba�niowej sprawiedliwo�ci; pociecha jest bezpo�rednim rezultatem tego aktu (tak jak w przypadku doros�ych jest nast�pstwem przebaczenia). W odczuciu dziecka s�uszne jest zw�aszcza to, �e los, jaki posta� niegodziwa gotuje bohaterowi, przypada jej samej w udziale. Dzieje si� tak w Jasiu i Ma�gosi, gdzie czarownica, kt�ra zamierza upiec dzieci w piecu, chc�c je zje��, sama zostaje w nim spalona, albo w G�siarce, w kt�rej uzurpatorka ponosi kar� zgodnie z wyrokiem, jaki sama na siebie wydala. Aby mo�na by�o dozna� pociechy, �wiatu winien zosta� przywr�cony w�a�ciwy �ad. Oznacza to w ba�ni, �e posta� niegodziwa musi by� ukarana; jedynie w ten spos�b z�o mo�e zosta� usuni�te ze �wiata, w kt�rym �yje bohater

Drogi użytkowniku!

W trosce o komfort korzystania z naszego serwisu chcemy dostarczać Ci coraz lepsze usługi. By móc to robić prosimy, abyś wyraził zgodę na dopasowanie treści marketingowych do Twoich zachowań w serwisie. Zgoda ta pozwoli nam częściowo finansować rozwój świadczonych usług.

Pamiętaj, że dbamy o Twoją prywatność. Nie zwiększamy zakresu naszych uprawnień bez Twojej zgody. Zadbamy również o bezpieczeństwo Twoich danych. Wyrażoną zgodę możesz cofnąć w każdej chwili.

 Tak, zgadzam się na nadanie mi "cookie" i korzystanie z danych przez Administratora Serwisu i jego partnerów w celu dopasowania treści do moich potrzeb. Przeczytałem(am) Politykę prywatności. Rozumiem ją i akceptuję.

 Tak, zgadzam się na przetwarzanie moich danych osobowych przez Administratora Serwisu i jego partnerów w celu personalizowania wyświetlanych mi reklam i dostosowania do mnie prezentowanych treści marketingowych. Przeczytałem(am) Politykę prywatności. Rozumiem ją i akceptuję.

Wyrażenie powyższych zgód jest dobrowolne i możesz je w dowolnym momencie wycofać poprzez opcję: "Twoje zgody", dostępnej w prawym, dolnym rogu strony lub poprzez usunięcie "cookies" w swojej przeglądarce dla powyżej strony, z tym, że wycofanie zgody nie będzie miało wpływu na zgodność z prawem przetwarzania na podstawie zgody, przed jej wycofaniem.