Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Metodę tę charakteryzuje duży koszt utrzymania systemu i ścisły związek pomiędzy wysokością zgromadzonej składki a wysokością świadczenia. Pierwsze niemieckie ubezpieczenia społeczne zorganizowane zostały na zasadzie kapitałowej. Jednak już wtedy zwracano uwagę na niebezpieczeństwo gromadzenia dużego kapitału z łatwym dostępem do niego władzy publicznej oraz na ryzyko jego utraty lub uszczuplenia wskutek inflacji, wojny itp. Doświadczenia wielkiego kryzysu w Europie wiatach 1929-1933, druga wojna światowa oraz hiperinflacja zniszczyły lub poważnie naruszyły zebrane uprzednio rezerwy techniczne. Praktyka wykazała, że nadwyżki gromadzone przez ubezpieczenia w ciągu kilkudziesięciu lat nie dają gwarancji wypłaty przyszłych świadczeń. W latach powojennych zaczęto więc odchodzić od kapitałowej metody finansowania. Na zamianę metody kapitałowej na repartycyjna po kilkakrotnej ruinie swoich ubezpieczeniowych kapitałów zdecydowały się Niemcy, a także Polska13, Holandia i Belgia. Jakkolwiek więc systemy ubezpieczenia społecznego powstały jako systemy finansowane z funduszy kapitałowych, to stopniowo przekształcały się w systemy re-partycyjne, które okazały się bardziej przydatne. Po drugiej wojnie światowej wszystkie powszechne systemy ubezpieczenia emerytalnego w Europie odstąpiły od stosowania metody kapitałowej. Spór o metodę finansowania świadczeń odżył na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku. Przeciwnicy systemu repartycyjnego podnosili wiele argumentów mających uzasadnić jego bezużyteczność. Oto niektóre z nich: wady systemu repartycyjnego zalety systemu repartycyjnego • system zachęca do pracy „na czarno", • jest niestabilny i uzależniony od przetargów politycznych, • powodując natychmiastowe wydanie wpływających składek na świadczenia, nie pobudza wzrostu gospodarczego, • uniezależniając wielkość świadczenia od płaconych składek, zachęca do niepłacenia tych składek, • obciążenia pracodawców związane z wysoką składką obniżają konkurencyjność przedsiębiorstw na rynkach krajów, gdzie składka może być niższa. Zwolennicy natomiast systemów repartycyjnych zwracają uwagę, że: • są one bardziej odporne aniżeli systemy kapitałowe na dekoniunkturę gospodarczą i procesy inflacyjne, • zapewniają poczucie bezpieczeństwa socjalnego, gwarantując wszystkim ubezpieczonym szeroką ochronę w razie zajścia sytuacji uniemożliwiającej zarobkowanie, • są niezwykle humanitarne poprzez możliwość wprowadzenia ich „od zaraz", co umożliwiło wypłacanie emerytur tuż po wojnie, • mają niskie koszty funkcjonowania, • nie mają tendencji do „znikania" w sytuacjach ekstremalnych. Zalet systemu kapitałowego upatruje się natomiast w generowaniu oszczędności i dostarczaniu gospodarce kapitału oraz w odporności na skutki niekorzystnych trendów demograficznych. Do wad zalicza się stosunkowo wysokie koszty funkcjonowania oraz brak odporności na inflację. O ile jednak przejście z metody kapitałowej na repartycyjna nie nastręcza problemów, o tyle odwrót od metody repartycyjnej jest mało możliwy14, bo przeznaczając składkę na pokrycie przyszłych zobowiązań (tworzenie kapitału), należałoby dodatkowo zgromadzić olbrzymi kapitał na pokrycie istniejących (comiesięcznych) zobowiązań emerytalnych15. Z drugiej jednak strony w krajach wysoko rozwiniętych utrwala się obecnie pogląd o konieczności rewizji tezy o antynomii obu systemów. Dochodzi się bowiem do wniosku, że w długich okresach rentowność składki repartycyjnej i kapitałowej jest podobna i zależy od osiągniętego poziomu dochodu narodowego. Reinterpretuje się także charakter redystrybucji w obu systemach. Dotychczas bowiem system kapitałowy postrzegany był jako proces redystrybucji w czasie, zaś system repartycyjny —jako narzędzie redystrybucji międzypokoleniowej. Tymczasem mamy do czynienia z pewnym złudzeniem, gdyż w ekonomii nie ma podziału odłożonego w czasie, a wypłacone świadczenie emerytalne z funduszu kapitałowego zawsze jest częścią 13 Do dzisiaj nie zostało wyjaśnione, co się stało ze środkami funduszu ubezpieczeń społecznych, zgromadzonymi do wybuchu wojny. 14 Najbardziej spektakularne przejście do kapitałowej metody z systemu repartycyjnego dokonane zostało w Chile. Było to jednak możliwe w związku z całkowitym krachem ubezpieczeń repartycyjnych, co rozwiązało problem znalezienia środków na wypłatę świadczeń ze „starego" systemu. 15 Ten problem wystąpił w Polsce po przeniesieniu części składki na emeryturę pochodzącą z otwartych funduszy emerytalnych. 32 //. Finansowanie ubezpieczenia społecznego stosowanie obu metod obecnie wytworzonego produktu krajowego bratto. Podział dokonuje się bowiem na bieżąco, a pula emerytur zależy od obecnego produktu krajowego brutto, a nie od wielkości wcześniej wpłaconych składek16