Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard

Gdy zaś stopniowo okazywało się, e to właśnie te elementy stanowią przeszkodę w realizacji socjalizmu, socjaliści z lewego skrzydła zaczęli coraz bardziej zbli ać się do socjalistów z prawicy. Była to unia antykapitalistycznych sił prawicy i lewicy, fuzja socjalizmu radykalnego i konserwatywnego, która wymiotła z Niemiec wszystko, co liberalne. Związek pomiędzy socjalizmem i nacjonalizmem w Niemczech miał od początku ścisły charakter. Jest rzeczą znamienną, e najwa niejsi przodkowie narodowego socjalizmu: Fichte, Rodbertus i Lassalle, są zarazem uznanymi ojcami socjalizmu. Podczas, gdy teoretyczny socjalizm z swej marksistowskiej formie odgrywał rolę przewodnią w niemieckim ruchu robotniczym, elementy autorytarne i nacjonalistyczne zeszły na jakiś czas na dalszy plan. Lecz nie na długo.<$FI tylko częściowo. W 1892 r. jeden z liderów partii socjaldemokratycznej August Bebel mógł powiedzieć Bismarckowi, e <192>Cesarski Kanclerz mo e być pewien, e niemiecka socjaldemokracja jest rodzajem przygotowawczej szkoły dla militaryzmu<170>!> Począwszy od roku 1914 z szeregów marksistowskiego socjalizmu jeden po drugim zaczęli wyrastać nauczyciele, którzy poprowadzili nie konserwatystów i reakcjonistów, ale cię ko pracujących robotników i idealistyczną młodzie do narodowosocjalistycznej owczarni. Wtedy dopiero fala narodowego socjalizmu osiągnęła największe znaczenie i gwałtownie przerodziła się w doktrynę hitlerowską. Histeria wojenna 1914 roku, która właśnie z powodu klęski Niemiec nigdy nie została w pełni uleczona, stanowi początek współczesnego procesu, który wytworzył narodowy socjalizm. To właśnie w du ej mierze dzięki pomocy starych socjalistów rozwinął się on w tym okresie. Pierwszym mo e, a pod pewnymi względami najbardziej charakterystycznym przykładem tego procesu są prace nie yjącego profesora Wernera Sombarta, którego głośne dzieło Händler und Helden (Kupcy i bohaterowie) ukazało się w 1915 r. Sombart zaczynał jako marksista i a do roku 1909 mógł z dumą twierdzić, e większą część swojego ycia poświęcił walce o idee Karola Marksa. Zdziałał on więcej ni ktokolwiek inny dla dzieła rozpowszechnienia w Niemczech idei socjalistycznych i antykapitalistycznego resentymentu rozmaitych odcieni. Jeśli myśl niemiecka została spenetrowana przez elementy marksowskie w stopniu nieznanym w innych krajach a do wybuchu rewolucji rosyjskiej, to stało się to w du ej mierze dzięki Sombartowi. Był on w swoim czasie uznawany za wybitnego przedstawiciela prześladowanej inteligencji socjalistycznej, nie mogącego, ze względu na swoje radykalne przekonania, uzyskać posady na uniwersytecie. Nawet po ostatniej wojnie wpływ jego prac historycznych, które zachowały marksistowski charakter po zerwaniu przeze z marksizmem w polityce, był znaczny zarówno w Niemczech jak i poza nimi i jest szczególnie widoczny w wielu pracach angielskich i amerykaskich zwolenników planowania. W swojej ksią ce z czasów wojny, ten stary socjalista witał <192>Wojnę Niemiecką<170> jako nieuchronny konflikt pomiędzy handlową cywilizacją Anglii i bohaterską kulturą Niemiec. Jego pogarda dla <192>kramarskich<170> poglądów Anglików, pozbawionych wszelkich instynktów wojennych, jest bezgraniczna. Nic nie jest bardziej godne wzgardy w jego oczach od powszechnego dą enia do szczęścia jednostki. Maksyma, którą charakteryzuje on jako przewodnią dla angielskiej moralności: yj po prostu <192>tak, aby było to dobre dla ciebie, i ebyś mógł przedłu yć swoje dni na tej ziemi<170>, jest dla niego <192>najbardziej haniebną maksymą jaka kiedykolwiek powstała w kramarskim umyśle<170>. <192>Niemiecka idea pastwa<170> w ujęciu Fichtego, Lassalle'a i Rodbertusa mówi, e pastwo nie jest zostało ani stworzone, ani uformowane przez jednostki, nie jest ono zespołem jednostek, nie jest te jego celem słu enie interesom jednostek. Stanowi ono Volksgemeinschaft, w której jednostki nie mają adnych uprawnie, a tylko obowiązki. -ądania jednostek zawsze są skutkiem handlowego ducha. <192>Ideały roku 1789<170> wolność, równość, braterstwo są typowymi ideałami handlowymi, które nie mają innego celu poza zapewnieniem pewnych korzyści jednostkom. Przed rokiem 1914 wszystkie prawdziwie niemieckie ideały bohaterskiego ycia znajdowały się w śmiertelnym niebezpieczestwie w obliczu stałego postępu angielskich ideałów handlowych, angielskiego komfortu i angielskiego sportu. Anglicy nie tylko sami ulegli całkowitemu zepsuciu, ka dy związkowiec pogrą ył się w <192>bagnie komfortu<170>, ale zaczęli zara ać te wszystkie pozostałe narody. Dopiero wojna pomogła Niemcom przypomnieć sobie, e są prawdziwym narodem wojowników, narodem w którym wszelka aktywność, a w szczególności wszelka aktywność gospodarcza, była podporządkowana celom wojennym. Sombart wiedział, e inne narody pogardzały Niemcami, poniewa traktowali wojnę jako rzecz świętą - ale szczycił się tym. Uznanie wojny za nieludzką i bezsensowną jest wytworem poglądów handlowych. Istnieje ycie wy szego rodzaju ni ycie jednostki ycie narodu i ycie pastwa, celem zaś jednostki jest poświęcanie się dla tego wy szego rodzaju ycia. Dla Sombarta wojna jest spełnieniem heroicznej koncepcji ycia, a wojna przeciwko Anglii jest wojną przeciwko przeciwstawnym ideałom, handlowym ideałom wolności indywidualnej i angielskiego komfortu, który w jego oczach w sposób najbardziej odra ający przejawia się w maszynkach do golenia znalezionych w okopach. Wprawdzie gwałtowny wybuch Sombarta był przesadny nawet w oczach większości Niemców, niemniej jednak inny niemiecki profesor doszedł do zasadniczo tych samych idei, w sposób bardziej umiarkowany i uczony, ale z tego powodu nawet bardziej skuteczny. Profesor Johann Plange był równie wielkim autorytetem, gdy idzie o Marksa, co Sombart