Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard

ZAGADNIENIE 56 /36/ a. 1. Zagadnienie 56 i 57 omawia poszczególne przedmioty poznania anielskiego. Art. 1 nie tyle pyta: czy anioB poznaje siebie samego, ale pyta, czy anioB poznaje siebie samego poprzez swoje wBasne jestestwo, czy te| poprzez jak[ form poznawcz. /37/ a. 1, odp. Rozumowanie jest takie: |eby zaistniaBo my[lenie konieczne s dwa warunki: a) przedmiot musi by zBczony z dziaBaczem; b) przedmiot musi by z nim zBczony jako pocztek formalny dziaBania (forma jest pocztkiem dziaBania). S i inne dwa warunki, ale dotycz specjalnego stanu, w jakim znajduje si poznawca i przedmiot; a) nie jest wic konieczne, |eby poznawca byB uruchomiony przez przedmiot; to bowiem zachodzi jedynie tam, gdzie poznawca jest w mo|no[ci do przedmiotu, gdzie wic przedmiot nadaje sob form poznawcy i wten sposób przenosi go z mo|no[ci (bierno[ci) do aktualno[ci; owo przeniesienie, przej[cie z mo|no[ci do rzeczywisto[ci jest w jakim[ sensie uruchomieniem; jasne, |e gdy poznawca aktualnie stale posiada swój przedmiot, wówczas nie ma potrzeby, |eby byB przenoszony z mo|no[ci do rzeczywisto[ci, |eby byB uruchamiany przez przedmiot; b) nie jest te| konieczne, |eby przedmiot tkwiB w poznawcy jako przypadBo[; mo|e on istnie sam przez si - samoistnie; istotne jest, |eby byB zBczony z my[l jako poczte formalny dziaBania. Otó| jestestwo anioBa jest form my[low nie w mo|no[ci, ale w rzeczywisto[ci; z tego tytuBu mo|e by formalnym 171 pocztkiem my[lenia; jest te| zBczone bytowo jak najgBbiej ze swoj my[l, która zeD si Boni. Ziszczaj si wic tu oba istotne warunki my[lenia; z czego wynikan |e anioB poznaje siebie samego wprost poprzez swoje jestestwo, bez po[rednictwa jakiej[ formy poznawczej. /38/ a. 2. a) Awerroes i wielu jego zwolenników utrzymywaBo, |e anioB poznaje wprost sam| istot drugiego anioBa bez jakiegokolwiek po[rednictwa. Awicenna gBosiB, |e anioB, jak poznaje siebie poprzez swoj wBasn istot, tak t drog poznaje i innych anioBów (patrz De Veritate, q. 8, a. 7, odp.). b) Przedmiotem pierwszym i gBównym my[li anioBa s byty niematerialne, duchowe; patrz wy|ej z. 54, 4, odp.; ni|ej z. 84, 7, t. 6; z. 85, 1, t. 7; ale i w nim jest kolejno[; pierwszeDstwo ma sam anioB: najpierw poznaje siebie; potem inne byty duchowe; przedmiotem dalszym my[li anioBa s rzeczy materialne