Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Telefony komórkowe tak zwanej pierwszej generacji, oparte na technice analogowej, pokazały, że telekomunikacja i ruch dają się pogodzić. Technika cyfrowa stworzyła telefony drugiej generacji, szybsze, mniejsze, poręczniejsze i wygodniejsze w użyciu. Ich ceny spadały, a zasięg rósł, rosła więc też ich popularność. Połączenia za pomocą nowych telefonów komórkowych znacznie wyprzedzają połączenia za pomocą telefonów stacjonarnych (zob. diagram 15.3). W niektórych krajach o słabo rozwiniętej sieci linii telefonicznych i infrastrukturze telefonii stacjonarnej usługi telefonii komórkowej są mniej zawodne i szczególnie potrzebne (zob. diagram 15.4) Technika nigdy nie stoi w miejscu, ale w przypadku telefonii komórkowej można powiedzieć, że pędzi w tempie zawrotnym. Technologia trzeciej generacji to epoka „Internetu bezprzewodowego". Dzięki systemowi WAP (Wireless Application Protocol) informacje tekstowe mogą być sczytywane ze stron internetowych i pojawiać się na wyświetlaczu telefonu komórkowego. Za pomocą telefonu komórkowego użytkownicy połączą się z Internetem i przeprowadzą operacje bankowe, zarezerwują bilety, sprawdzą wiadomości i notowania giełdowe. Bez komputera i wybierania numerów telefonicznych wejdą na strony internetowe. Techniki te pozostaną w użyciu przy dłuższych sesjach sur- 492 Rozdział 15. Środki masowego przekazu i telekomunikacja Diagram 15.3. Liczba pofączeń za pomocą telefonów komórkowych i stacjonarnych w skali świata (1990-1998) 100 telefony / 90 komórkowe / i i 80 i i i i 70 * t t 9 i 60 * g 50 > 1 5 40 telefony ^r / 3 30 stacjonarne^*"^ * ? / 20 0 y 10 0 i i i i i fowania i przeszukiwania, ale do szybkich transakcji szybszym i poręczniejszym narzędziem łączenia się z Internetem będzie telefon komórkowy w opcji „i-mode". Zdaniem jednego z komentatorów, „przenośne telefony cudownie przyczyniają się do wzrostu wolności osobistej" („The Economist" 9 października 1999). Bez wątpienia w epoce ciągłego przemieszczania się, dojeżdżania do pracy, częstych podróży i napiętych rozkładów dnia telefony komórkowe bardzo ułatwiają życie. Pozwalają skuteczniej wywiązywać się z obowiązków: rodzice mają kontakt ze swoimi nastoletnimi dziećmi; czas spędzony w drodze lub z dala od telefonów stacjonarnych można wykorzystać na załatwianie spraw osobistych i służbowych. Wielu ludzi bardzo sobie ceni elastyczność, jaką daje telefonia komórkowa. 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 Źródło: „The Economist" 9 października 1999 (wg danych International Telecommunication Union). Inni ostrzegają jednak, że telefony komórkowe są też symptomatyczne dla niektórych problemów, jakie niosą nasze czasy. Przy cechującym naszą epokę pośpiechu, wydłużonym czasie pracy i liczniejszych obowiązkach telefony komórkowe jeszcze zwiększają zawrotne tempo życia, naruszając prywatny czas jednostek. Sprawiają, że ich posiadacze są dostępni bez przerwy, przez co zacierają się granice między życiem prywatnym a pracą zawodową. Cenny czas „pośrodku", dotąd pozwalający zebrać myśli, jest wciąż naruszany przez dzwonek telefonu i konwulsyjne starania doprowadzenia do końca rozpoczętych spraw. Telefony komórkowe stały się zmorą niektórych miejsc publicznych, jak pociągi i restauracje, i podejmowane są kroki zmierzające do ograniczenia swobody korzystania z nich. Internet Na początku lat dziewięćdziesiątych wielu specjalistów w zakresie przemysłu komputerowego i technicznego było zgodnych co do tego, że czasy komputera osobistego mają się ku końcowi. Było coraz bardziej jasne, że przyszłość nie będzie należała do komputerów osobistych, ale do globalnej sieci połączonych komputerów - Internetu. Wielu użytkowników komputerów mogło jeszcze wtedy nie zdawać sobie z tego sprawy, ale komputer osobisty miał szybko zmienić się w narzędzie dostępu do zdarzeń dziejących się gdzie indziej - w oplatającej całą planetę sieci, nie będącej własnością żadnego człowieka ani instytucji. ?* Omówienie roli Internetu w rozwoju aktywizmu międzynarodowego zob. Ruchy spo łeczne i nowoczesne techniki, s. 465. •. :.u .:.:'?; Internet 493 Skąd wziął się Internet? ^> Internet powstał w sposób samorzutny. Jest produktem niepodzielonego świata - świata po zburzeniu muru berlińskiego. Jego zaczątki sięgają czasów zimnej wojny, okresu sprzed 1989 roku. Otóż Internet powstał w 1969 roku w Pentagonie, siedzibie dowództwa armii Stanów Zjednoczonych, pod nazwą sieci ARPA - Advanced Research Projects Agency (Agencja Zaawansowanych Projektów Badawczych)