Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Nie ma się co dziwić, że dzieło Malthusa wzbudzało i nadal wzbudza żywe reakcje. Thomas Carlyle, współczesny Malthusowi pisarz angielski, po przeczytaniu "Prawa ludności" nazwał ekonomię "ponurą nauką". Karol Marks z kolei określił teorię Malthusa jako "paszkwil na rodzaj ludzki". Od czasów Malthusa kilka przyczyn sprawiło, że jego prognozy nie sprawdziły się. Z jednej strony znacznie zwiększyła się produkcja żywności, a z drugiej - przyrost naturalny w krajach uprzemysłowionych zmniejszył się. Produkcja żywności wzrosła bardziej, niż Malthus mógł przypuszczać. Stało się tak dzięki technicznemu i naukowemu postępowi w rolnictwie. Natomiast zmniejszająca się liczba urodzin sprawiła, że w kilku krajach europejskich przyrost ludności jest bliski zeru. Krytycy teorii Malthusa twierdzą że koncentrowanie się na zagadnieniu przyrostu ludności pomija najważniejsze powody głodu. Chodzi o to, w jaki sposób łączna produkcja żywności jest dzielona. Kraje bogate produkują wystarczająco dużo żywności, aby nakarmić siebie i resztę świata. Niedobór żywności występuje w krajach biednych. Jednakże ubogie kraje nie posiadają takich zasobów finansowych, które umożliwiłyby zakup odpowiedniej ilości żywności od krajów bogatych. Poglądy Thomasa Malthusa, kontrowersyjnie przyjmowane w jego czasach, pozostały dyskusyjne do dziś. Dla niektórych natomiast jego teorie nadal są aktualne. Przeciwnicy uważają zaś, że obecnie jego poglądy nie mają żadnego znaczenia. ----------------------------- Słowniczek terminów i zwrotów ----------------------------- A akcja: papier wartościowy potwierdzający udział w kapitale i dochodach spółki akcyjnej. akcje uprzywilejowane: akcje, których posiadacz otrzymuje ustaloną dywidendę, zanim jakiekolwiek dywidendy zostaną wypłacone za akcje zwykłe, oraz część majątku po likwidowanej firmie w pierwszej kolejności przed posiadaczami akcji zwykłych. aktywa: coś wartościowego znajdującego się w posiadaniu firmy, gospodarstwa domowego lub osoby prywatnej. aprecjacja waluty: wzrost wartości jednej waluty w stosunku do innych walut; aprecjacja występuje przy płynnych kursach walutowych. arbitraż: rozwiązywanie sporów przez upoważnienie strony trzeciej (arbitra) do wydania ostatecznej i wiążącej strony decyzji. B badania i rozwój (ang. R&D): działalność mająca na celu opracowywanie nowych wyrobów i procesów produkcji. bank: instytucja finansowa udzielająca kredytów z pieniędzy pozyskanych z wkładów pieniężnych ludności i przedsiębiorstw. bank handlowy (komercyjny): bank zajmujący się głównie udzielaniem kredytów obrotowych, gromadzeniem wkładów pieniężnych i prowadzeniem oraz obsługą rachunków przedsiębiorstw. bank emisyjny: bank posiadający wyłączność na emisję pieniądza na terenie danego kraju; w Polsce jest to Narodowy Bank Polski. Bank Światowy: oficjalnie - Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju, międzynarodowa agencja udzielająca pożyczek w celu stymulowania wzrostu gospodarczego. barter: wymiana towaru za towar. bezrobocie: sytuacja, w której przy danych płacach występuje na rynku pracy nadwyżka podaży pracy nad popytem na nią; oznacza to, że dla części siły roboczej nie ma zatrudnienia. bezrobocie frykcyjne: tymczasowe, nieuchronne bezrobocie wynikające np. ze zmiany miejsca pracy lub zamieszkania. bezrobocie koniunkturalne: bezrobocie spowodowane załamaniem koniunktury. bezrobocie strukturalne: bezrobocie będące skutkiem zmian technologicznych, zmian w upodobaniach konsumentów lub zmian w lokalizacji miejsc pracy. bilans: zestawienie sprawozdawcze, obrazujące stan majątkowy przedsiębiorstwa w dany momencie. W bilansie przedsiębiorstwa przedstawia się poszczególne składniki majątku (aktywa) i źródła jego pochodzenia (pasywa). bilans handlowy: różnica między eksportem a importem towarów. bilans płatniczy: zestawienie transakcji międzynarodowych (transakcje handlowe i kapitałowe); wykaz płatności dokonanych na rzecz wszystkich innych krajów i płatności otrzymanych od wszystkich innych krajów w danym roku. bojkot: odmowa prowadzenia jakichkolwiek interesów z firmą lub krajem. bon skarbowy: papier wartościowy emitowany przez państwo, upoważniający jego właściciela do uzyskania określonej sumy pieniędzy w określonym terminie (z reguły krótszym niż 1 rok) w zamian za pewien dochód płacony nabywcy bonu. boom: faza cyklu koniunkturalnego cechująca się maksymalnym wykorzystaniem zdolności produkcyjnych