Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard

Za istotn¹ w tym zakresie modyfikacjê nale¿y uznaæ wprowadzon¹ w odniesieniu do ubezpieczenia OC mo¿liwoœæ ustalenia w umowie, ¿e ubezpieczenie to obejmuje tak¿e szkody powsta³e, ujawnione lub zg³oszone w okresie ubezpieczenia, bêd¹ce nastêpstwem wypadków, które mia³y miejsce przed zawarciem umowy ubezpieczenia (art. 822 § 2 i 3 KC w brzmieniu nowelizacji z 22.5.2003 r., Dz.U. Nr 124, poz. 1151). Zarazem zastrzega siê, ¿e skutki wypadku ubezpieczeniowego nie mog¹ byæ ¿adnej ze stron w chwili zawarcia umowy znane mimo zachowania nale¿ytej starannoœci, a zatem fakt zajœcia owego wypadku mo¿e byæ im wtedy wiadomy. Zdarzenia losowe uwzglêdniane w umowach ubezpieczeñ musz¹ nale¿eæ do zakresu tzw. ryzyka ubezpieczeniowego (rozumianego jako Ÿród³o strat lub potrzeb maj¹tkowych), które jest objête ochron¹ w ramach dzia³alnoœci danego zak³adu ubezpieczeñ. Dzia³y, grupy i rodzaje ubezpieczeñ, wyodrêbnione wed³ug ryzyk objêtych ochron¹ ubezpieczeniow¹, okreœla za³¹cznik do UbezpU. W myœl art. 8 UbezpU, zak³ad ubezpieczeñ nie mo¿e wykonywaæ jednoczeœnie dzia³alnoœci, o której mowa w dziale I (Ubezpieczenia na ¿ycie) oraz w dziale II za³¹cznika (Pozosta³e ubezpieczenia osobowe oraz ubezpieczenia maj¹tkowe). Mo¿e prowadziæ dzia³alnoœæ tylko w ramach grup ubezpieczeñ, na które uzyska³ zezwolenie organu nadzoru (art. 94 UbezpU). W literaturze zwraca siê ponadto uwagê na takie cechy zdarzeñ losowych bêd¹cych kategori¹ prawa ubezpieczeniowego, jak wystêpowanie ze statystyczn¹ prawid³owoœci¹, a przy tym ich „nadzwyczajny" charakter. Pierwsze okreœlenie nawi¹zuje do mierzalnoœci zjawisk niepewnych przy zastosowaniu metod naukowych, bêd¹cej podstaw¹ prowadzenia dzia³alnoœci ubezpieczeniowej. Z kolei dzia³alnoœæ ta dotyczy zdarzeñ nadzwyczajnych dla nara¿onych na nie osób, w tym znaczeniu, ¿e zdarzenia te nie wystêpuj¹ masowo, jako zjawiska typowe, nie nale¿¹ do normalnego toku rzeczy. Wypadkami ubezpieczeniowymi s¹ najczêœciej zdarzenia losowe o skutkach niekorzystnych dla objêtego ochron¹. Tak jest zawsze w przypadku ubezpieczeñ maj¹tkowych. Natomiast w ubezpieczeniach osobowych konsekwencje przewidzianego w umowie zdarzenia mog¹ byæ zarówno negatywne (np. uszkodzenie cia³a), jak i oceniane dodatnio (np. do¿ycie okreœlonego wieku). IV. Przedmiot ubezpieczenia i œwiadczenie Przepisy KC wyró¿niaj¹ wœród ubezpieczeñ gospodarczych: 765 1) ubezpieczenia maj¹tkowe (art. 805 § 2, 821-828), 2) ubezpieczenia osobowe (art. 805 § 2, 829-834). Nb. 765 PIW zyu Kozazim vm. Ubezpieczenia gospodarcze 766 Ubezpieczenia maj¹tkowe obejmuj¹ swym zakresem mienie oraz odpowiedzialnoœæ cywiln¹ (art. 821 KC). Mieniem jest w³asnoœæ i inne prawa maj¹tkowe (art. 44 KC), a poszczególne jego sk³adniki mog¹ stanowiæ przedmiot ubezpieczenia w konkretnej umowie. W razie uszkodzenia, utraty, zniszczenia któregoœ ze sk³adników mienia wskutek zajœcia wypadku ubezpieczeniowego, œwiadczenie zak³adu ubezpieczeñ przybiera postaæ odszkodowania (art. 805 § 2 KC). Odszkodowanie wyp³aca siê tak¿e przy ubezpieczeniu odpowiedzialnoœci cywilnej. Ubezpieczenie to zapewnia ochronê przed roszczeniami odszkodowawczymi osób poszkodowanych, maj¹c za przedmiot odpowiadaj¹ce tym roszczeniom obowi¹zki maj¹tkowe ubezpieczonego. 767 Odszkodowanie z tytu³u ubezpieczeñ maj¹tkowych jest zawsze œwiadczeniem pieniê¿nym. 768 Z kolei ubezpieczenia osobowe (art. 829 KC) mog¹ w szczególnoœci dotyczyæ œmierci osoby ubezpieczonej lub do¿ycia przez ni¹ oznaczonego wieku (ubezpieczenia na ¿ycie) a tak¿e uszkodzenia cia³a, rozstroju zdrowia lub œmierci wskutek nieszczêœliwego wypadku (ubezpieczenia nastêpstw nieszczêœliwych wypadków). 769 Przedmiotem tych ubezpieczeñ s¹ dobra osobiste - ¿ycie i zdrowie osoby ubezpieczonej, zdolnoœæ do wykonywania zawodu, jak równie¿ inne elementy sytuacji ¿yciowej ubezpieczonego, które skutkuj¹ zwiêkszeniem jego potrzeb (np. ubezpieczenie posagowe, ubezpieczenie rentowe). W razie zajœcia dotycz¹cego tej sytuacji zdarzenia losowego, zak³ad ubezpieczeñ obowi¹zany jest, w myœl art. 805 § 2 KC, do zap³aty umówionej sumy pieniê¿nej, renty lub innego œwiadczenia (np. pokrycie kosztów leczenia, pogrzebu). V. Zawarcie umowy 1. Tryb 770 Umowa ubezpieczenia dochodzi do skutku w drodze z³o¿enia oferty (przez ubezpieczaj¹cego) i jej przyjêcia (przez zak³ad ubezpieczeñ). Zak³ad ubezpieczeñ wystêpuje w roli oferenta wówczas, gdy przyjmuje ofertê ubezpieczaj¹cego z zastrze¿eniem zmiany lub uzupe³nienia jej treœci (art. 68 KC). Ofertê ubezpieczaj¹cy mo¿e z³o¿yæ wybranemu przez siebie zak³adowi ubezpieczeñ, prowadz¹cemu dzia³alnoœæ w zakresie danego rodzaju ubezpieczeñ. Oferta sk³adana jest zwykle w postaci wniosku o ubezpieczenie, na typowym formularzu przygotowanym przez zak³ad ubezpieczeñ, zawieraj¹cym równie¿ pytania do ubezpieczaj¹cego o okolicznoœci istotne dla oceny ryzyka w danym rodzaju ubezpieczenia. Zak³ad ten, gdy ubezpieczenie ma charakter obowi¹zkowy, nie mo¿e odmówiæ zawarcia umowy ubezpieczenia. 11 § 36. Umowa ubezpieczenia lyi Sankcj¹ w stosunku do osoby, która nie wyst¹pi³a o zawarcie umowy ubezpieczenia obowi¹zkowego wskazanego w art. 4 pkt 1-3 UbezpObowU, jest obowi¹zek uiszczenia przez ni¹ op³aty w wysokoœci okreœlonej w ustawie (art. 88 UbezpObowU). Op³atê za niespe³nienie obowi¹zku ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów, rolników wnosi siê na rzecz UFG; za niespe³nienie obowi¹zku ubezpieczenia budynków wchodz¹cych w sk³ad gospodarstwa rolnego - na rzecz gminy w³aœciwej ze wzglêdu na miejsce po³o¿enia gospodarstwa. Konsekwencje niedope³nienia obowi¹zku ubezpieczenia przewidzianego w art. 4 pkt 4 UbezpObowU, okreœlaj¹ odrêbne ustawy lub umowy miêdzynarodowe. Z regu³y umowê ubezpieczenia uwa¿a siê za zawart¹ z chwil¹ dorêczê- 771 nia przez zak³ad ubezpieczeñ ubezpieczaj¹cemu dokumentu ubezpieczenia (art. 809 § 2 KC). Dokumentem tym jest najczêœciej polisa ubezpieczeniowa, zawieraj¹ca istotne postanowienia umowy ubezpieczenia, ale mo¿e nim byæ np. legitymacja ubezpieczeniowa, tymczasowe zaœwiadczenie albo inny dokument wystawiony dla stwierdzenia umowy ubezpieczenia (por. art. 809 § 1 KC). Stwierdzenie umowy ubezpieczenia odpowiednim dokumentem nie uwa¿a 772 siê za przes³ankê zawarcia umowy. Znaczenie tego dokumentu polega na potwierdzeniu, ¿e umowa zosta³a zawarta, a jego dorêczenie ubezpieczaj¹cemu nie jest koniecznym elementem dojœcia umowy do skutku. Zgodnie z panuj¹cym pogl¹dem sformu³owana w art. 809 § 2 KC zasada co do chwili zawarcia umowy ubezpieczenia, nie wy³¹cza mo¿liwoœci wykazania, ¿e zawarcie umowy nast¹pi³o przed dorêczeniem dokumentu ubezpieczenia1. Od wskazanego w art. 809 KC ogólnego sposobu zawarcia umowy przewidziane s¹ dwa wa¿ne wyj¹tki