Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
także orz. SN z 14 III 1968 r., OSPiKA 1969, poz. 65, z glosą J. Dąbrowy; orz. SN z 22 III 1968 r., OSN 1969, poz. 98; orz. SN z 28 X 1983 r., OSPiKA 1984, nr 9 wraz z glosą M. Sośniaka. Co do winy organu administracji -- zob. zwłaszcza E. Łętowska, J. Łętowski: Odpowiedzialność cywilnoprawna za bezczynność organów administracji, NP 1970, nr 10 i tam cyt, lit.; E. Łętowska: Odpowiedzialność odszkodowawcza za tzw. "milczenie administracji", (w) Studia z prawa cywilnego, Księga pamiątkowa dla uczczenia pracy naukowej prof. A. Szpunara, Warszawa-Łódź 1983, s. 135 i n.; także orz. SN z 22 X 1970 r., OSPiKA 1972, poz. 71, z glosą I. Wiszniewskiej; A. Śmieja: Pojęcie winy bezimiennej na tle odpowiedzialności Skarbu Państwa za funkcjonariuszy państwowych, NP 1975, nr 6 i tam cyt. lit. Co do wyjątkowej możliwości zbiegu normy art. 417 § 1 z art. 427 k.c. - zob. cyt. wyżej wytyczne SN, pkt II oraz m.in. orz. SN z 16 X 1970 r., OSPiKA 1972, poz. 70, z glosą J. Kosika. W związku ze stanowiskiem wytycznych SN z 15 II 1971 r. znika praktycznie znaczenie odróżnienia przy odpowiedzialności lekarzy zatrudnionych w społecznych zakładach służby zdrowia (czyli funkcjonariuszy państwowych), czy pełnią oni czynności, w których wykonaniu są całkowicie samodzielni, czy też czynności typu administracyjnego, w których elementy takiej zależności istnieją. O znaczeniu tego odróżnienia na tle ogólnych zasad odpowiedzialności przy stosowaniu art. 429 i 430 k.c. była mowa w § 33. Tam też cytowano stosowną literaturę przedmiotu. Odpowiedzialność Skarbu Państwa związana z funkcjonowaniem publicznych placówek służby zdrowia znajduje szczególnie szeroki wyraz w judykaturze. Zob. np. orz. SN z 12 IV 1976, OSPiKA 1978, poz. 199; orz. SN z 20 XI 1979, OSN 1980, poz. 81.; zob. też M. Nesterowicz: Podstawy prawne zabiegów lekarskich w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego, Pal. 1979, nr I; tegoż autora: O gwarancyjną odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkody wyrządzone przy leczeniu, (w) Studia z prawa cywilnego, Księga pamiątkowa dla uczczenia 50-lecia pracy naukowej prof. A. Szpunara, Warszawa-Łódź 1983, s. 151. Zob. też: M. Safjan; Prawo i medycyna. Ochrona praw jednostki a dylematy współczesnej medycyny, Warszawa 1998, s. 73 i n. 2. Kodeks cywilny wprowadza w dwóch kierunkach modyfikacje zasady generalnej odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez funkcjonariusza państwowego. 1) Naprzód wprowadza je, ilekroć szkoda zostaje wyrządzona wskutek wydania orzeczenia lub zarządzenia (art. 418 § 1 ). Roszczenie o naprawienie szkody ze strony poszkodowanego może być zgłoszone jedynie wówczas, gdy: a) przy wydaniu orzeczenia lub zarządzenia nastąpiło naruszenie prawa ścigane w trybie postępowania karnego lub dyscyplinarnego, b) wina sprawcy szkody została stwierdzona wyrokiem karnym lub orzeczeniem dyscyplinarnym albo uznana przez organ przełożony nad sprawcą szkody. Zastrzeżenie pierwsze oznacza pewne zacieśnienie wobec ogólnej formuły dotyczącej obiektywnych elementów winy (bezprawności) przy czynie własnym, w rozumieniu art. 41 S k.c.; zastrzeżenie drugie jest wyrazem potrzeb praktycznych, trudno bowiem dopuszczać się swobodnego kwestionowania wydanych orzeczeń i zarządzeń w toku sporów odszkodowawczych. Pewne złagodzenie wymagań odnoszących się do stwierdzenia winy funkcjonariusza w osobnym postępowaniu poprzedzającym proces odszkodowawczy zawiera art. 418 § 2. Co do kwestii bardziej szczegółowych - zob. J. Kosik: Przedmiotowy zakres odpowiedzialności Skarbu Państwa za szkody na podstawie art. 418 k.c., St. Cywil. 196$, t. XI; takźe odpowiednio A. Szpunar: Odpowiedzialność Skarbu Państwa..., s. 221 i n. oraz już cytowane prace E. Łętowskiej; ponadto W. Czachórski: (w) System, t. III, cz. I, § 45, III, 1. Tam również o częściowej dezaktualizacji formuły art. 418 k.c. Modyfikacja zasady generalnej, jak widać, polega w danym przypadku na jej zawężeniu dla odcinka szkód wyrządzonych wskutek wydania orzeczenia lub zarządzenia. Szczególne problemy pojawiają się w związku z odpowiedzialnością Skarbu Państwa za wadliwe decyzje wydane w ramach postępowania administracyjnego. Odpowiedzialność ta została wprowadzona w wyniku gruntownej regulacji kodeksu postępowania administracyjnego dokonanej ustawą z 31 I 1980 r. (Dz.U. nr 4, poz. 8 z późn. zm.). Jej podstawę określa również ustawa z 11 maja 1995 o Naczelnym Sądzie Administracyjnym (Dz.U. nr 74, poz. 368 z późn. zm.). Na tle tych przepisów utrzymują się nadal istotne wątpliwości interpretacyjne. Rozwiązania te mają charakter niejednorodny: z jednej strony zawierają odesłanie do przepisów kodeksu cywilnego, z drugiej, jak się zdaje, tworzą całkowicie samodzielną podstawę odpowiedzialności, oderwaną od kryteriów i przesłanek nie tylko art. 418, ale i 417 k.c. Zob. przede wszystkim w tej kwestii opracowania: J. Kremis: Odpowiedzialność Skarbu Państwa za decyzje administracyjne według kodeksu cywilnego i kodeksu postępowania administracyjnego, Wrocław 1986; A. Szpunar: Odpowiedzialność Skarbu Państwa..., s. 226 i n. Na tle uregulowań zawartych w k.p.a. wyodrębnić więc wypada dwie zasadnicze koncepcje odpowiedzialności. Koncepcja pierwsza: odpowiedzialność z tytułu wydania decyzji wadliwej, wydanej z naruszeniem przepisów proceduralnych powodujących wznowienie postępowania administracyjnego (art. 153 k.p.a. w zw. z art. 145 k.p.a.). Stronie przysługuje roszczenie odszkodowawcze w zakresie i na zasadach określonych w kodeksie cywilnym. Brzmienie art. 153 § 1 k.p.a. uzasadniać może interpretację, że chodzi tu o odesłanie do art. 418, z tym że naruszenie art. 145 § 1 k.p.a. stanowiłoby dodatkową przesłankę roszczenia odszkodowawczego oprócz wskazanych w art. 418 (tak orz. SN z 17 II 1987 r., II CR 456/86, nie publ.). W świetle tego stanowiska sam fakt wznowienia postępowania mógłby być uznany za spełnienie przesłanki uznania winy sprawcy szkody przez jego organ przełożony (tak w szczególności E. Łętowska: Odpowiedzialność państwa za szkody po nowelizacji kodeksu postępowania administracyjnego, PiP 1980, z. 4). Na rzecz tego stanowiska przemawia argumentum a contrario, a mianowicie brak wyłączenia w art. 153 § 1 k.p.a. możliwości zastosowania art. 418, co nastąpiło expressis verbis w art. 160 § 2