Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
To motywuje nas, by zaprowadzić w wiedzy porządek lubi wzbogacić ją o nowe informacje, potrzebne, by zasypać luki lub zlikwidować roz-i bieżności w naszym myśleniu (Berlyne, 1960). Można pobudzać ciekawość i tworzyć napięcie, stawiając pytania lub tak orga-1 nizując informacje wstępne, żeby uczniowie chcieli usunąć niejasności i sprzecz-j ności i zapragnęli nowych wiadomości. Żeby na przykład przygotować uczniów do zapoznania się z materiałami o Rosji, możesz spytać, czy wiedzą, ile stref czasowych jest na terytorium Rosji i w jaki sposób Stany Zjednoczone uzyskały Alaskę. 1 Takie pytania przekształcą nowe wiadomości w tworzywo dla myślenia, a z „jeszcze jednego tekstu do przeczytania" uczynią interesujące poznawczo doznanie. Większości uczniów nie mieści się w głowie, że w jednym kraju może być aż jede-1 naście stref czasowych lub że Alaskę kupiono od Rosji. A to po prostu są dwa fakty, jakie podaje się na większości lekcji z historii i geografii Rosji. Takie fakty uczniowie albo potraktują jako interesujące i warte przemyślenia, i albo postarają się je tylko zapamiętać. W dużej mierze zależy to od tego, czyj nauczyciel potrafił zaciekawić nimi uczniów i czy umiał zachęcić do pomyślenia 0 nich w nawiązaniu do wiedzy uprzedniej i przekonań uczniów. Przykład ten iluś-1 truje dwie wcześniej poczynione istotne uwagi: zainteresowanie jest właściwością człowieka, a nie tematu lub działania, zaś motywacja rozwija się w danej sytuacji w rezultacie wzajemnych interakcji ludzi, zadań i szerszego kontekstu społecznego, j Pobudzać zaciekawienie i zainteresowanie uczniów danym tematem można w ten sposób, że: (1) polecimy im domyślić się i przewidywać, czego będą się uczyć; (2) postawimy pytania, na które potrafią odpowiedzieć, jeśli z powodzeniem wykonają przydzielone zadanie; (3) wykażemy, że wiedza, którą mają, nie wystar- j czy do osiągnięcia wartościowego dla nich celu, jest wewnętrznie niespójna lub niezgodna z nowymi wiadomościami albo chaotyczna, ale że da się ją przeorganizować i oprzeć na pewnych ogólnych pojęciach i ideach podstawowych (Malone 1 Lepper, 1987). Keller (1983) zauważa, że istnieje ogólna metoda wzbudzania ciekawości uczniów, a mianowicie nastawienie ich z chwilą rozpoczęcia czynności dydaktycznych na aktywne przetwarzanie informacji lub rozwiązywanie problemu. Da się to zrobić za pomocą intrygujących pytań lub postawienia problemów, którymi zajmą się uczniowie z chwilą przystąpienia do nauki. Na przykład fizyczne pojęcie skraplania można przedstawić uczniom, kierując ich uwagę na zjawisko pojawiania się wody na szklance pełnej lodowatej wody i prosząc, by je wytłumaczyli. Jeśli trze- j ba, zawsze możesz wskazać kierunek myślenia, podsuwając warte rozważenia j możliwości („Czy woda przeniknęła przez szkło?"). Reeve (1996) radzi korzystać z pięciu strategii pobudzania ciekawości: tworze-1 nie napięcia; zgadywanie wraz z informacją zwrotną; odwołanie się do przekonania uczniów, że mają daną wiedzę; wzbudzanie kontrowersji; ujawnianie sprzeczności. 1 Strategie wywoływania napięcia kierują uwagę uczniów na konkurencyjne hipotezy lub problemy o niepewnym rozwiązaniu. Proponując uczniom rozpatrzenie konkurencyjnych odpowiedzi na pytania typu: „co było przyczyną amerykańskiej wojny domowej?" lub „dlaczego wyginęły dinozaury?", pozwalasz doświadczyć im 174 elektualnych zmagań, które Reeve przyrównuje do zmagań bohaterów dramatu. dowie, a już zwłaszcza ci, którzy oczekują od nauczyciela podania poprawnej owiedzi, mogą nauczyć się cenić sam proces poszukiwania rozwiązań poruszających intelektualnie problemów i dopatrzyć się w tym źródła satysfakcji. Strategia zgadywania i informacji zwrotnej wymaga wprowadzenia uczniów p zagadnienie za pomocą wstępnego testu lub sprawdzianu wiedzy uprzedniej, które wymagają odpowiedzi na pytania z zakresu danego tematu