Nie wiem czy Bóg istnieje, ale byłoby z korzyścią dla Jego reputacji, gdyby nie istniał" - Renard
Pierwsza maszyna lampowa, a więc już elektroniczna maszyna cyfrowa, znana pod akronimem ENIAC opracowana została i wykonana w latach 1942-1944 w USA przez grupę inżynierów kierowaną przez J.P. Eckerta i J. Mauchly'ego, przy doradztwie matematyków J. von Neumanna i H.H. Goldstine'a. Używana była początkowo do obliczeń balistycznych, a po od- powiedniej adaptacji służyła do różnych obliczeń matematycznych (m.in. do obliczania skorygowanego rozwinięcia liczby P) miała masę 30 t. Moc tra- cona na ciepło wydzielające się podczas pracy maszyny wynosiła 150 kW. Uruchomiona w 1944 (aczkolwiek ze względu na tajemnicę wojskową infor- macje o niej podano dopiero po wojnie), pracowała jeszcze w 1957 r. Doświadczenia przy projektowaniu i budowie ENIACa, uzupełnione dalszymi pracami, posłużyły jego twórcom (Neomannowi, Eckertowi, Mauch- ly'emu, Goldstine'owi, i H. Alkenowi) do szeregu opracowań teoretycznych odkrywających podstawowe koncepcje struktury komputera (publikowano je w USA w latach 1945-1953). Prace te trafiły na grunt już przygotowany: jeszcze w latach wojny w różnych krajach europejskich (w ZSRR, w Nie- mczech, W. Brytanii) zajmowano się zagadnieniami zastosowania maszyn matematycznych do pracochłonnych obliczeń. W rezultacie bezpośrednio po wojnie nie tylko w USA, ale i w kilku innych krajach (W. Brytanii, Francji, ZSRR, Szwecji, Australii) przystąpiono do budowy pierwszych komputerów. Były one egzemplarzami jednostkowymi - każdy z nich wnosił pewne nowe koncepcje. Seryjne wytwarzanie komputerów przeznaczonych na sprzedaż podjęto w późnych latach czterdziestych XX w., jednakże prawdziwy rozwój ich produkcji rozpoczął się dopiero w połowie lat pięćdziesiątych. Produkowane wówczas urządzenia określamy dzisiaj jako maszyny pierwszej generacji, której przykładowymi typami były: UNIVAC I, IBM 701, oraz IBM 704. Budowano je na lampach elektronowych, z czym wiązały się: stosunkowo powolna praca, duży pobór mocy, konieczność intensywnego chłodzenia, duże rozmiary. Użycie setek lub tysięcy lamp w jednym kom- puterze prowadziło do częstych uszkodzeń, co wpływało niekorzystnie na dyspozycyjność maszyny i podwyższało koszty eksploatacyjne. Szczyt popu- larności komputerów pierwszej generacji przypada na późne lata pięćdzie- siąte i początek sześćdziesiątych. Zastąpienie lamp elektronowych tranzys- torami, a następnie tych układów scalonymi spowodowało pojawienie się komputerów drugiej i trzeciej generacji.ó Obok tych dwu przełomowych odkryć w latach wojny dokonano istot- nych postępów w innych dziedzinach techniki, zwłaszcza wojskowej. W lot- 6 Encyklopedia odkryć i wynalazków, Warszawa 1979, s. 199-201; S. Lilley, Ludzie, maszyny i historia, Warszawa 1969, s. 253-254. Wplyw 11 wojny światowej na rozwój nauki i techniki 113 nictwie do najistotniejszych osiągnięć należały: samolot o napędzie od- rzutowym, rakiety i pociski rakietowe oraz praktyczny śmigłowiec czyli helikopter. Zasadniczy rozwój dwu pierwszych rodzajów broni nastąpił dopiero dzięki zastosowaniu silników rakietowych na paliwo płynne. Dzięki tym silnikom powstały rakiety balistyczne dalekiego zasięgu i rakiety kosmiczne. Pierwszą rakietą balistyczną dalekiego zasięgu była niemiecka rakieta Peenemunde A-4 (nazwana później V-2), zbudowana pod kierunkiem W. von Brauna. Pierwszy jej start odbył się 3 X 1942 r., a we wrześniu 1944 r. została po raz pierwszy użyta do bombardowania Londynu. Miała zasięg 320 km i prędkość maksymalną 5600 km/h. Stała się wzorem dla późniejszych rakiet balistycznych i kosmicznych. Pierwszym samolotem odrzutowym był niemiecki Heinkel He-176, ob- latany w czerwcu 1939 r. Silnik rakietowy zastosowano do kilku typów sa- molotów podczas II wojny światowej; lecz był on jednak dość niebezpieczny w użyciu. Użyto go również do amerykańskich samolotów doświadczalnych, na których ustanowiono wiele rekordów prędkości - m.in. 1100 km/h na Bell X-1 w 1947 r. (Ch. Yeager jako pierwszy przekroczył prędkość dźwięku). Rozwój prochów bezdymnych i balistyki pozwolił na zbudowanie w latach 1936-1940 nowoczesnych lotniczych pocisków rakietowych w ZSRR, Anglii i Niemczech. Podczas II wojny światowej weszły w użycie rakietowe pociski artyleryjne: "Katiusza" (radzieckie) i "Nebelwerfer" (niemieckie) oraz prze- ciwczołgowe: "Panzerfaust" i "Panzerschreck" (niemieckie), "Bazooka" (amerykańkie). Natomiast Amerykanin rosyjskiego pochodzenia I. Sikorsky w 1941 r. rozwiązał problem praktycznego śmigłowca. Sterowanie okresowe skokiem łopat wirnika pozwalało na przechylenie śmigłowca w dowolną stronę, zaś lekkie pochylenie śmigłowca, op. do przodu, powodowało nie tylko unoszenie, lecz i lot poziomy śmigłowca. Zastosowanie tych ulepszeń dało w wyniku śmigłowiec nadający się do użytku. VS-300 był śmigłowcem jednowirnikowym ze śmigłem ogonowym. Układ ten przyjął się dla większości tego typu maszyn. Ulepszona odmiana tego helikoptera weszła do produkcji w latach 1943-1944 pod nazwą Sikorsky R-4 rozpoczęła służbę w armiach USA i Anglii. W działaniach morskich podczas II wojny światowej dominowało lotnict- wo i okręty podwodne. Spowodowało to m.in